Onbewuste framing of slimme verslaggeving Het schietincident in een tram in Utrecht: Een constructivistische framing analyse van de nieuwsuitzendingen van UVandaag en het NOS Journaal op de dag van het incident.

Abstract

Op 18 maart 2019 werd er om 10.45 in een tram op het 24 Oktoberplein in Utrecht geschoten door Gökmen T. Het was de reden om voor het eerst in de Nederlandse geschiedenis het dreigingsniveau op te schalen naar niveau vijf; het hoogste niveau. Wereldwijd werd hier aandacht aan besteed en ook nieuwszenders in Nederland maakten extra lange nieuwsuitzendingen. Dit onderzoek zal antwoord geven op de onderzoeksvraag: Hoe wordt in de breaking news verslaggeving in de nieuwsuitzendingen van UVandaag en het NOS Journaal door framing het beeld rondom ‘de tramaanslag’ in Utrecht gevormd? Er is gebruik gemaakt van een constructivistische framing analyse van Baldwin van Gorp om te onderzoeken hoe beide omroepen verslaggeving hebben gedaan rondom dit incident. Als casusmateriaal is ervoor gekozen om alle live uitzendingen van die dag van beide omroepen te gebruiken. De analyse is gebaseerd op de zogenoemde framing en reasoning devices volgens de methode van Van Gorp waarna deze voor beide omroepen met elkaar vergeleken zijn. Uit het onderzoek is gebleken dat beide omroepen zowel verschillen als overeenkomsten met elkaar hebben op het gebied van verslaggeving. Zo is de woordkeuze wanneer er wordt verwezen naar het incident vrijwel hetzelfde, maar worden er door beide omroepen verschillende morele oordelen gegeven. De reden voor de grootste verschillen in de verslaggeving is dat de NOS gedurende de dag live was waardoor er telkens nieuw nieuws binnendruppelde en het frame ook met de uitzending veranderde. UVandaag was pas vanaf 17 uur live wat het frame consistenter maakte. Wel wordt er door beide omroepen gebruik gemaakt van een zogenoemd ‘victim mode’ frame waardoor er gesteld kan worden dat de verslaggeving rondom dit incident door beide zenders in grote lijnen wel consistent was.