Commentaar? Een onderzoek naar anticommunistische berichtgeving van de Regeeringsvoorlichtingsdienst, 1945-1946

Abstract

Minister-president Willem Schermerhorn kondigde in 1945 aan dat hij de Regeeringsvoor-lichtingsdienst (tegenwoordig: Rijksvoorlichtingsdienst) grondig wilde herzien. De dienst moest volgens hem niet alleen een zakelijke weergave van regeringsbeleid zijn, maar ook in staat zijn dit beleid toe te lichten en vragen en klachten van burgers over dit beleid te ontvangen. Dit paste in de ‘vernieuwingspolitiek’ van de Nederlandse Volksbeweging, een uit het verzet ontstane organisatie waar Schermerhorn en een aantal van zijn kabinetsle-den tijdens de oorlog actief waren geweest. De nieuwe voorlichtingsdienst kwam al snel onder hevige kritiek te staan. Politieke mede- en tegenstanders beschuldigden Schermer-horn ervan propaganda te bedrijven, en na een scherp debat in de Tweede Kamer op 31 januari 1946 kon Schermerhorn niet anders dan accepteren dat hij de voorlichtingsdienst op een andere manier moest inrichten. In dit onderzoek zal blijken dat politiserende en anticommunistische berichtgeving van de Nederlandse Volksbeweging via de Regeerings-voorlichtingsdienst haar weg kon vinden naar het Nederlandse volk. Hiertoe zijn verschil-lende perspublicaties van de Nederlandse Volksbeweging en Commentaar, een uitgave van de Regeeringsvoorlichtingsdienst, bestudeerd.