Nederlanders in vreemde krijgsdienst: van ¡No pasarán! tot Allahoe Akbar! Een historische vergelijking tussen de Nederlandse Spanjestrijders en Syriëgangers.

Abstract

In deze scriptie is er een historische vergelijking getrokken tussen de Nederlanders die afreisden naar Spanje en Syrië om mee te vechten in respectievelijk de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) en de Syrische Burgeroorlog (2011-heden). In dit onderzoek is er gepoogd antwoord te krijgen op de volgende hoofdvraag: In hoeverre verschillen de casussen van de Nederlandse Spanjestrijders en Syriëgangers op het gebied van hun motivatie en de reactie van de Nederlandse regering bij hun terugkeer in Nederland? Uit deze historische analyse bleek allereerst dat de Nederlandse Spanjestrijders meevochten in de Spaanse Burgeroorlog, omdat zij bang waren dat Spanje en daarna andere Europese landen in handen zou vallen van het fascisme en fascistische leiders zoals Franco. De Nederlandse Syriëgangers daarentegen wilde de Syrische bevolking beschermen tegen het gewelddadige regime van president Assad en trachtte daarbij het martelaarschap en de daaruit voortvloeiende toegang tot het paradijs voor zichzelf veilig te stellen. Daarnaast verschilde de reactie van de Nederlandse regering bij terugkeer van de Nederlandse Spanjestrijders en Syriëgangers aanzienlijk. In het geval van de teruggekeerde Spanjestrijders verloor het merendeel het Nederlands staatsburgerschap, omdat onomstotelijk vast was te komen te staan dat zij hadden meegevochten in de Spaanse Burgeroorlog. Andere Spanjestrijders van wie dit niet overtuigend was aangetoond, gingen vrijuit. De Syriëgangers daarentegen werden bij hun terugkeer in Nederland vaak gelijk opgesloten, omdat ze beschouwd werden als een gevaar voor de nationale veiligheid. Daarnaast is tegen iedere teruggekeerde Spanjestrijder een strafrechtelijk onderzoek ingesteld, dat in de meeste gevallen heeft geleid tot een veroordeling voor het plegen van terroristische misdrijven of deelname aan een terroristische organisatie. Hieruit volgt dat er zowel op het gebied van hun motivatie als de reactie van de Nederlandse regering bij hun terugkeer in Nederland duidelijke verschillen waar te nemen zijn tussen de casussen van de Nederlandse Spanjestrijders en Syriëgangers.