Kate is dood: Taalspel en de gedepsychologiseerde performer in The Truth About Kate

Abstract

In “Kate is dood: taalspel en de gedepsychologiseerde performer in The Truth About Kate” wordt een voorstellingsanalyse op basis van Wittgensteins ‘taalspel’ voorgesteld waarmee de uitingen van de performer zonder coherente psychologie begrepen kunnen worden. De taalspelanalyse kijkt naar uitingen in verband met de manier waarop deze geuit worden en de voorgaande uitingen. Een dialoog kan zo gezien worden als een wisselwerking van opgeworpen regels, waarin de autoriteit constant betwist wordt. Op deze manier worden impliciete, metafysische aannames blootgelegd, aannames die zowel Jacques Derrida’s deconstructie als Jean-François Lyotards “grand narratives” bloot kunnen leggen. Er wordt een vergelijking gemaakt met het vervreemdingstheater van Bertolt Brecht. Brecht probeert, net als in The Truth About Kate, door middel van een alternatieve performerpersonage verhouding maatschappijkritiek te leveren. Echter, in zijn tweedeling doet hij impliciet een beroep op een pure Zelf: de performer zou volgens Brecht in staat zijn uit zijn volledig uit zijn rol te stappen en te reflecteren op het personage dat hij zojuist speelde. Philip Auslander bewijst aan de hand van Derrida dat dit een foutieve aanname is, de performer kan zichzelf niet zo in tweeën delen. Uit de vergelijking met Brecht blijkt dat The Truth About Kate met haar performer-personage verhouding, de gedepsychologiseerde performer, maatschappijkritiek levert, maar zonder impliciet beroep te doen op een metafysische aanname zoals Brecht. De voorstelling doet een beroep op een ‘rags-to-riches’ narratief, een “grand narrative”, maar doet dit bewust. Dit bewust gebruikte narratief vormt de basis voor de maatschappijkritiek die The Truth About Kate probeert te leveren: mediainstanties bewerkstelligen een kloof tussen een persoon en de constructie van die persoon. Kate, het onderwerp van de voorstelling, wordt ondergesneeuwd door verhalen en meningen over haar, waardoor er een discrepantie ontstaat tussen de daadwerkelijke persoon Kate en de sociale constructie die van Kate wordt gemaakt. Aan de hand van een voorstellingsanalyse op twee scènes uit The Truth About Kate wordt gedemonstreerd hoe de toeschouwer 1) de uitingen tussen personages onderling kan begrijpen als taalspellen van authoriteit en 2) hoe de toeschouwer de maatschappijkritiek kan begrijpen als taalspellen die gedeeld worden met het publiek. In de conclusie wordt gereflecteerd op het gebruik van het taalspel met betrekking tot de gedepsychologiseerde performer: het analysemodel is een uitbreiding op het taalspel doordat er ook gekeken wordt naar de manier van uiten van taal en de manier waarop het lichaam van de performer zich presenteert.