Proat Nederlaands mè maai! De Verwerking van het Oosterhoutse Dialect in Teksten door Oosterhouters en Utrechters

Abstract

Dialecten blijken steeds meer verloren te gaan, komt uit het interview van Margje Fikse met Jos Swanenberg op 21 februari 2020. Het artikel van Visser (2020) doet een oproep om het dialect met je kinderen te blijven spreken, zodat het blijft bestaan. In het huidige onderzoek is de focus gelegd op het lezen van dialecten. Onderzocht is hoe de verwerking van het Oosterhoutse dialect zich verhoudt tot de verwerking van het Standaardnederlands in teksten. In dit onderzoek is een experiment uitgevoerd met het experimenteerprogramma Zep. Het experiment bestond uit het lezen van vier teksten, waarvan twee teksten in een Standaardnederlandse versie en twee teksten waarin het Oosterhoutse dialect is verwerkt op het beeldscherm verschenen. Van de gemanipuleerde woorden en woordgroepen zijn leestijden in milliseconden bijgehouden. Het experiment is afgenomen bij 37 Oosterhouters. De Utrechtse controlegroep ontbreekt door de uitbraak van het coronavirus. Ondanks deze afwezigheid zijn er veel data verzameld van de groep Oosterhouters met behulp van een vragenlijst. Het al dan niet hebben van status, het geslacht, een leeftijdsverschil, een positieve of negatieve dialectattitude en het gebruiken van dialect in het dagelijks leven is bevraagd. Onderzocht is of dit invloed had op de leestijden van de dialect- of standaardwoorden of op de leestijden van de woorden direct volgend op de dialect- of standaardwoorden. Dit bleek niet zo te zijn. Wel bleek het enthousiaste reactie op te roepen, waardoor het Oosterhoutse dialect op een andere manier verwerkt wordt dan het Standaardnederlands.