Meer vrijheid in de bijstand: een last of een lust? Een kwalitatief onderzoek naar de ervaren vrijheid van bijstandsgerechtigden in de Gemeente Utrecht

Abstract

In dit onderzoek wordt er gekeken of meer vrijheid in de bijstand ervoor zorgt dat bijstandsgerechtigden ook meer vrijheid ervaren en of het hun helpt bij het vormgeven van het re-integratieproces. De respondenten zijn deelnemers van het bijstandsexperiment 'Weten wat werkt' wat de Universiteit Utrecht uitvoert in opdracht van de Gemeente Utrecht. Daarnaast zijn zij ingedeeld bij de onderzoeksgroep 'Zelf in actie', waarin de de bijstandsgerechtigden zijn ontheft van alle arbeids- en re-integratieverplichtingen binnen de participatiewet. De respondenten hebben dus te maken met een recent vrijheidscontrast waardoor zij meer inzicht kunnen geven wat de ervaringen zijn van bijstandsgerechtigden met de toegenomen vrijheid. Uit dit onderzoek is gebleken dat de meeste respondenten meer vrijheid ervaren door de veranderingen in de bijstand methodiek (in vergelijking met de reguliere aanpak). Echter zijn de respondenten hun re-integratieproces daardoor niet anders gaan vormgeven. Dit komt hoogstwaarschijnlijk omdat zowel de reguliere aanpak als de experimentele aanpak niet volledig aansluiten bij de behoeftes van bijstandsgerechtigden.