Zeven wijzen en slinkse wijven: Een deconstructie van gender in het verhaal van de Zeven wijzen.

Abstract

In dit eindwerkstuk wordt geanalyseerd hoe gender wordt gerepresenteerd in het verhaal van de Zeven wijze mannen van Rome, dat in de vijftiende eeuw in het Middelnederlands op druk verscheen en dat gekenmerkt wordt door een vrouwenlistthematiek. Op grond van deze analyse wordt bepaald tot op welke hoogte het verhaal misogynie (haat/angst voor vrouwen) uitdraagt en in hoeverre het zich verhoudt tot het beeld van de middeleeuwen als misogyn tijdperk. Uit de analyse van het Zeven wijzen-verhaal volgt dat de binaire opposities man/vrouw en waarheid/leugen binnen het verhaal als volgt met elkaar in verbinding staan: het mannelijke wordt aan de waarheid gerelateerd en het vrouwelijke aan de leugen. Deze verhouding komt tot uiting in een aantal centrale personages, waarbij de betreffende verbanden soms zelfs expliciet worden gemaakt. Echter, het verhaal blijkt ook personages te bevatten die het tegenoverstelde van deze ordening belichamen: onbetrouwbare mannen en betrouwbare vrouwen. Deze personages, en met name hun tegen de verhaalnorm ingaande eigenschappen, bevinden zich in de schaduw van de betrouwbare mannen en onbetrouwbare mannen en zijn dus, zogeheten, gemarginaliseerd. De aanwezigheid van gemarginaliseerde personages nuanceert de mate waarin het Zeven wijzen-verhaal als “misogyn” te bestempelen valt. Ook zetten deze personages de bruikbaarheid van het concept “vrouwenlist” op scherp. Ze wijzen namelijk uit dat verhalen die als vrouwenlisten worden bestempeld, niet uitsluitend listige vrouwen bevatten. In het concluderende onderdeel van dit eindwerkstuk worden deze punten nader uiteengezet, waarbij wordt ingegaan op de gevolgen van deze inzichten en er eveneens enkele aanbevelingen voor de toekomst worden gedaan.