Martelaar, of niet? Een onderzoek naar aanleiding van het opmerkelijke 'gebruik' van jonge meisjes als aanslagplegers door Boko Haram

Abstract

In deze scriptie is onderzoek gedaan naar de verhouding tussen de zelfmoordaanslagen van Boko Haram en islamitisch martelaarschap. Voor het beantwoorden van de hoofdvraag is literatuuronderzoek gedaan. In het eerste hoofdstuk wordt ingegaan op het ontstaan en de ontwikkeling van Boko Haram. In Noord-Nigeria hebben onder andere armoede en ontevredenheid over de westerse invloeden als gevolg van Britse kolonisatie geleid tot een radicaliseringsvriendelijk klimaat waar Boko Haram heeft kunnen ontstaan. Opvallend aan de zelfmoordaanslagen die worden gepleegd uit naam van Boko Haram is dat ze worden uitgevoerd door jonge meisjes, onder gebruik van dwang. In het tweede hoofdstuk wordt ingegaan op islamitisch martelaarschap en de actualisering van dit begrip. Martelaarschap is een begrip dat afhankelijk is van de context. In de afgelopen decennia heeft het begrip een ontwikkeling doorgemaakt: martelaarschap is veranderd van daad van individuele overgave naar een gepolitiseerde en georganiseerde (terreur)daad. Martelaarschap werd tijdens de oorlog in Iran ingezet als collectieve daad en later in Palestina gepolitiseerd. Deze ontwikkeling loopt verder door tot de aanslagen die worden gepleegd in naam van Boko Haram. In deze scriptie is aangetoond dat de aanslagen, hoewel er weinig sprake is van agency, wel kunnen vallen onder martelaarschap, omdat vrije keuze van het individu niet meer centraal staan. Gedwongen zelfmoordaanslagen zijn een nieuwe vorm van martelaarschap, hoe controversieel dat ook moge klinken. Dit biedt ruimte voor vervolgonderzoek, waarbij bijvoorbeeld gekeken kan worden hoe aanslagen als deze het best besproken kunnen worden zodat de dunne lijn tussen dader en slachtoffer zichtbaarder en bekender wordt.