Wit, maar illegaal : Een onderzoek naar de solidariteitsacties van de kraakbeweging voor witte illegalen in de jaren negentig

Abstract

Lange tijd was het voor wederrechtelijk in Nederland verblijvende migranten mogelijk om wit te werken en aanspraak te maken op collectieve voorzieningen. Naar deze groep migranten werd ook wel verwezen als ‘witte illegalen’. Door middel van de invoering van de Koppelingswet moest dit in de jaren negentig onmogelijk worden gemaakt: de Koppelingswet sloot witte illegalen uit van collectieve voorzieningen door deze te koppelen aan het verblijfsrecht. Dit onderzoek analyseert hoe de kraakbeweging in de jaren negentig de invoering van de Koppelingswet trachtte te beïnvloeden, middels een analyse van de acties en strategieën. Op basis van literatuur over sociale bewegingen – waarbij de concepten ‘issuecampagne’ en ‘repertoire van collectieve actie’ centraal staan – laat dit onderzoek zien dat de keuze voor een bepaalde strategie vrij voorspelbaar is, om drie redenen: door het politieke doel, het context-gespecificeerde karakter van onconventionele acties en de ‘leden’ die mobiliseren tijdens een issuecampagne. Deze scriptie toont enerzijds dat de kraakbeweging meer was dan een gewelddadige beweging die vocht voor beleidsverandering met betrekking tot woningnood en dat de beweging in staat was bewust en reflexief om te gaan met het algemene repertoire van de kraakbeweging: voor deze issuecampagne werden slechts de strategieën ingezet die pasten bij het politieke doel. Anderzijds toont deze scriptie dat het repertoire van collectieve actie op meer aspecten flexibel en veranderlijk is dan in de huidige literatuur wordt gesteld. Het repertoire van collectieve actie is veranderlijk op het niveau van alle sociale bewegingen, per sociale beweging en per issuecampagne. Daarnaast ondergaan deze drie niveaus transformaties in de loop van de tijd, door veranderingen in de (politieke) context.