Integratie in taalmethodes voor het basisonderwijs-Een vergelijkende analyse naar de mate van integratie van grammaticaonderwijs met andere taalonderdelen

Abstract

Het taalonderwijs in het basis- en voortgezet onderwijs in Nederland is verkaveld. Dat wil zeggen dat het taalcurriculum is opgedeeld in een groot aantal verschillende onderdelen die los van elkaar worden aangeboden. In het onderwijs wordt de roep om geïntegreerd taalonderwijs, oftewel het in samenhang aanbieden van de onderdelen, steeds luider. In de literatuur verschijnen steeds meer publicaties die het belang ervan benadrukken. De overheid onderschrijft deze visie en verwijst ernaar in onder andere de kerndoelen voor het primair onderwijs. Deze doelen en de visie op geïntegreerd taalonderwijs zijn opgenomen in de meeste veelgebruikte kant-en-klare taalmethodes voor het basisonderwijs. In dit onderzoek zijn vier van deze methodes onder de loep genomen: Taal op Maat, Taal Actief, Taal in Beeld en Taalverhaal.nu. Wat is de mate van integratie van de losse taalonderdelen die daadwerkelijk wordt toegepast in deze methodes? Bij dit onderzoek ligt de focus op het grammaticaonderwijs, en binnen het grammaticaonderwijs op het taalkundig ontleden. Om de mate van integratie te bepalen zijn delen van het docentmateriaal en de oefeningen in de woordsoort- en de schrijflessen in het leerlingenmateriaal geanalyseerd. Uit dit onderzoek is gebleken dat drie van de vier methodes weliswaar een duidelijke visie op integratie formuleren, maar dat dit in de lesstof van alle methodes weinig en niet consequent wordt toegepast. De educatieve uitgeverijen die de methodes uitbrengen laten hier een kans liggen. Aan de andere kant is het ook van belang dat er meer effectonderzoek naar geïntegreerd taalonderwijs plaats gaat vinden.