| dc.description.abstract | Beleidsmakers proberen de zwakke woningmarkt positie en de achterstanden in gebieden met een concentratie aan sociale huur- of goedkope particuliere huurwoningen op te lossen door middel van het herstructureringsbeleid. Hiermee proberen ze ook de mismatch tussen een diverse vraag naar woningen en een eenzijdige woningvoorraad in deze gebieden op te lossen. Uit de wetenschappelijke literatuur blijkt dat de concentratiegebieden verschillende sociale en fysieke problemen kennen. Bij het herstructureringsbeleid worden fysieke aanpassingen aan de leefomgeving gedaan, waaronder interventies in de woningvoorraad. Deze interventies in de woningvoorraad, zoals sloop, renovatie en verkoop van sociale huurwoningen en het bouwen van duurdere (koop)woningen, hebben een indirecte invloed op de bevolkingssamenstelling van de herstructureringswijken. Het herstructureringsbeleid resulteert in het mixen van verschillende bevolkingsgroepen in buurten, wat ook wel sociale mix wordt genoemd. Een voorbeeld is het mixen van inkomensgroepen. Door aanpassingen aan de woningvoorraad verminderen concentraties van lage inkomenshuishoudens en worden hogere inkomensgroepen aangetrokken en behouden in de wijken.
Dit onderzoek wil inzichten krijgen in de relatie tussen sociaaleconomische mix en de tevredenheid met de inkomenssamenstelling in de buurt, wat onderdeel is van de sociale leefbaarheid. Hiervoor zijn twee buurten, namelijk Morgenstond-West en Morgenstond-Oost, in de wijk Morgenstond in Den Haag gekozen als case studies. In Morgenstond is de herstructurering aan het begin van dit millennium begonnen, met name in het westelijke gedeelte. De tevredenheid met de inkomenssamenstelling van bewoners in een geherstructureerde, gemixte buurt (West) en een buurt met een grote groep lage inkomenshuishoudens (Oost) zijn vergelijken. Uit de literatuur blijkt dat sociale interactie tussen bewoners een invloed kan uitoefenen op de tevredenheid met de bevolkingssamenstelling. De volgende centrale vraagstelling is geformuleerd: Wat is de invloed van sociaaleconomische mix op de tevredenheid van bewoners in Morgenstond-West en Morgenstond-Oost met de inkomenssamenstelling van de buurt, en speelt sociale interactie een rol hierin?
Om deze vraag te onderzoeken, is kwantitatief onderzoek toegepast. Hiervoor zijn enquêtes onder bewoners van Morgenstond-West en Morgenstond-Oost verspreid. Dit onderzoek laat zien dat sociaaleconomische mix leidt tot een vermindering in de tevredenheid met de inkomenssamenstelling. De bewoners van de sociaaleconomisch gemixte buurt geven een lager cijfer aan de inkomenssamenstelling dan de bewoners van de buurt met een grote groep lage inkomenshuishoudens. Uit het onderzoek blijkt dat bewoners die contact hebben met andere inkomensgroepen een positievere beoordeling geven aan de inkomenssamenstelling dan bewoners die geen of relatief minder contact hebben met andere inkomensgroepen. Uit deze resultaten blijkt dat sociale interactie invloed uitoefent op de tevredenheid met de inkomenssamenstelling van een (sociaaleconomisch gemixte) buurt. In het onderzoek is een mediërende functie van sociale interactie in de buurt in de link tussen sociaaleconomische mix en de tevredenheid met de inkomenssamenstelling aangetoond. Dit betekent dat de relatie tussen de werkelijke inkomenssamenstelling en de tevredenheid met de inkomenssamenstelling wordt verklaard door de sociale contacten van bewoners in de buurt. Bewoners van een gemixte buurt die contact hebben met andere inkomensgroepen beoordelen de inkomenssamenstelling van een gemixte buurt positiever dan bewoners van een gemixte buurt die contact hebben binnen de eigen inkomensgroep. Daarnaast is gebleken dat sociaal contact tussen inkomensgroepen met name ontstaat door fysieke nabijheid.
Dit onderzoek voorziet in de behoefte aan verdere inzichten over hoe en in hoeverre sociale interactie plaatsvindt tussen verschillende inkomensgroepen in zowel een gemixte als nauwelijks gemixte buurt. Bovendien draagt dit onderzoek bij aan inzichten in de tevredenheid van bewoners met de inkomenssamenstelling van een sociaaleconomisch gemixte buurt en een buurt met een concentratie van lage inkomenshuishoudens en of sociale interactie invloed heeft op deze tevredenheid. Op basis van de resultaten is aan gemeenten aanbevolen om bij herstructurering geïntegreerd woningen te bouwen in plaats van geclusterd op eigendomstype. Uit dit onderzoek is gebleken dat sociaal contact met buurtgenoten van andere inkomensgroepen, wat wordt gefaciliteerd door fysieke nabijheid, een positief effect heeft op de tevredenheid met de inkomenssamenstelling. Een volgend verkennend onderzoek moet worden gedaan naar de manieren waarop de publieke ruimten of de fysieke leefomgeving sociaal contact tussen verschillende inkomensgroepen in herstructureringswijken stimuleren. Gemeenten kunnen dan inspelen op de aspecten in publieke ruimten die sociale contact tussen inkomensgroepen stimuleren. De lezer moet bij het lezen van dit onderzoek rekening houden met het focuspunt van dit onderzoek. Vervolgonderzoek kan zich richten op andere bevolkingssamenstellingen, zoals de sociale samenstelling of een ander aspect van de economische samenstelling. Daarnaast gaat deze studie niet in op welke manier sociale interactie invloed heeft op de tevredenheid met de inkomenssamenstelling. Vervolgonderzoek zou hier meer inzichten in kunnen bieden | |
