Van 'agressieve testosteronbom' tot 'held' Een kritische discoursanalyse van het journalistieke discours omtrent historische figuren die in opspraak zijn geraakt door de standbeeldendiscussie, en de discussie rond (canonieke) schrijvers in verband met #MeToo

Abstract

Het doel van dit onderzoek was om een beeld te geven hoe zowel de discussie rond koloniale standbeelden, als de discussie rond (canonieke) schrijvers die in verband met de #MeToo-beweging zijn gebracht, functioneren in de Nederlandse mainstreamkrant. Beide discussies gaan over historische figuren die in opspraak zijn geraakt en de vraag is of deze discussies ondanks dat het om soortgelijke kwesties gaat, hetzelfde worden behandeld. De onderzoeksvraag hierbij luidt:

'Zijn er overeenkomsten tussen het journalistieke discours binnen de standbeeldendiscussie in Nederland en het journalistieke discours rond Jan Wolkers als canonieke schrijver in tijden van de #MeToo-beweging, en zo ja, welke?'

Om deze vraag te beantwoorden is er een kritische discoursanalyse volgens het driedimensionale model van Fairclough toegepast op in totaal 11 artikelen uit grote Nederlandse dagbladen, waaronder de Volkskrant, nrc.next en NRC Handelsblad. De bevindingen van de analyses laten zien dat er een aantal overeenkomsten zijn tussen de twee discussies binnen het journalistieke discours van de Nederlandse mainstreamkrant. Ten eerste blijkt dat de internationale bewegingen die het startpunt waren voor beide discussies, worden gezien als een grote invloed op het nationale debat. Ten tweede is het duidelijk geworden dat zowel de koloniale figuren, als Jan Wolkers, de heldenstatus of canonieke status ondanks de huidige inzichten en kritiek behouden. Tenslotte komt directe kritiek in de discussies nauwelijks aan bod, en leidt de kritiek die wel aan bod komt niet tot een activistisch pleidooi.