DEUS VULT De toespraak van paus Urbanus II in Clermont, 1095

Abstract

In dit onderzoek wordt de toespraak van paus Urbanus II in Clermont in 1095 bestudeerd, waarmee de Eerste Kruistocht zou zijn begonnen. De toehoorders zouden na het horen van Urbanus’ woorden spontaan ‘Deus vult!’ hebben gescandeerd om zich daarna te verenigen voor de Eerste Kruistocht. Van deze speech zijn enkele versies overgeleverd, waarvan er drie worden besproken. Op iedere versie valt iets aan te merken: waar de ene auteur zichzelf een te grote rol toebedeelt, schrijft de ander juist om een kruistochtleider een heldenrol te geven. Na analyse van de drie teksten worden de bevindingen vergeleken met een theorie van Oxford-professor Peter Frankopan. Die stelde in 2012 dat niet paus Urbanus II, maar keizer Alexius I van Constantinopel de kruistocht zou hebben aangewakkerd. Deze these blijkt niet helemaal te rijmen met bevindingen uit de analyse van de drie teksten. In het slot wordt daarom stilgestaan bij de verschillen en de motieven die Frankopan kan hebben gehad om zijn these te formuleren zoals hij deed.