De Urker Courant en de Eerste Wereldoorlog in Nederland: Een lokale casus

Abstract

Nederland werd vanwege haar neutraliteit tijdens de Eerste Wereldoorlog lange tijd niet interessant geacht te onderzoeken. Sinds de jaren negentig van de vorige eeuw is er steeds meer onderzoek verricht naar Nederland in de periode 1914-1918, maar het gebruikte perspectief blijft daarbij vaak bij de nationale, politieke context. Dit onderzoek brengt daar verandering in door zich te richten op een lokale casus uit de Eerste Wereldoorlog: de berichtgeving over de oorlogvoerenden in een lokale periodiek, 'De Urker Courant'. Het voormalige eiland Urk leent zich goed voor een onderzoek naar de Eerste Wereldoorlog, omdat het afhankelijk was van de visserij. Vissers waren een van de weinige Nederlandse bevolkingsgroepen die dagelijks en beroepshalve geconfronteerd werden met het oorlogsgeweld, specifiek in de vorm van zeemijnen en onderzeeërs. Een onderzoek naar de lokale krant van Urk is daarom een goede aanvulling om te peilen hoe Nederlanders op lokale schaal de oorlog beleefden en daarover schreven in de krant, want zij schreven anders over de oorlog dan de nationale kranten en politici. In dit onderzoek wordt ook gekeken naar een van de grootste invloeden op het gereformeerde en antirevolutionaire Urk, namelijk Abraham Kuyper, en in hoeverre 'De Urker Courant' in haar berichtgeving trouw bleef aan de antirevolutionaire partijlijn.