De kunstcollectie van Baccio Valori (1535-1606), patriciër en mecenas in het Florence van de Medici

Abstract

Deze scriptie betreft de kunstverzameling van Florentijnse patriciër Baccio Valori de Jongere (1535-1606). Zijn familie was in 1537 door een conflict met de heersende Medici-dynastie in een moeilijke positie gekomen en had al haar eer verloren. Desondanks wist Baccio zich alsnog te ontwikkelen tot een geleerd man met een groot netwerk. Geleidelijk herwon hij het vertrouwen van de (groot)hertogen en mocht hij belangrijke functies vervullen. Onder andere door deze functies en zijn grote netwerk heeft Baccio een aanzienlijke kunstverzameling kunnen opbouwen. Tot nu toe was er over deze collectie weinig bekend. Via brieven, primaire gedrukte bronnen en andere contemporaine documenten ontdekken we wat de kunstcollectie zoal inhield. Een aantal van deze werken is getraceerd; van sommige andere is een verband gelegd met nog bestaande kunstobjecten. Een groot deel van Baccio’s collectie bestond uit portretten: het betrof hier vrienden en kennissen, maar ook beroemde mannen uit de geschiedenis van Florence. Met het visuele programma van uomini illustri kon Baccio zijn aspiraties tonen. Hiermee bracht hij niet alleen een eerbetoon aan de beroemde mannen en de stad Florence; het was tegelijkertijd een manier van zelfverheerlijking. Het programma is tegenwoordig nog te zien op de façade van zijn palazzo in de Borgo degli Albizi. Ook binnenshuis moet het volop aanwezig zijn geweest: als we de aantallen uit de bronnen mogen geloven hebben Baccio’s portretten door zijn hele huis gehangen. Baccio was niet de enige patriciër die deed aan zelfverheerlijking middels kunst. De manier waarop Baccio dit deed was echter niet de meest gangbare: de recente geschiedenis van zijn eigen familie en zijn voorliefde voor letteren en wetenschap hebben hem gebracht tot een alternatieve manier van zelfverheerlijking. Na een analyse van eigentijdse documenten over de kunstwerken die zich in Baccio’s collectie bevonden zijn we meer te weten gekomen over wat Baccio waardevolle kunst vond. De opvattingen die door Raffaello Borghini aan de verzamelaar zijn toegeschreven geven hier bovendien vaak een bevestiging van. Uiteindelijk geeft het onderzoek ons meer inzicht in de eigen identiteit van Baccio’s collectie ten opzichte van die van zijn tijdgenoten.