Een herinnering aan de dictatuur. De invloed van economische ontwikkelingen op de herinneringscultuur aan de dictatoriale periode in Chili en Argentinië.

Abstract

De militaire junta’s die in Argentinië en Chili de macht grepen in de jaren zeventig wilden niet alleen een conservatieve orde vestigen als reactie op de politieke en economische crises in hun land. De coups waren uitdrukkelijk ook bedoeld om het in hun ogen achterhaalde concept van import vervangende industrialisatie te vervangen door een neoliberaal marktmodel. In Chili verliep de invoering daarvan onder het vijftien jaar durende Pinochet regime succesvol en bleef de economische structuur –weliswaar gecorrigeerd voor de negatieve sociale effecten- gehandhaafd onder de daarop volgende democratische regeringen. Hierdoor zijn de politieke aspecten van het regime en met name de mensenrechten de hoofdthema’s in de Chileense herinneringscultuur aan de junta en bleef er een relatief neutraal beeld over van de economische ingreep. Een aanzienlijk deel van de bevolking behield door de stabiele economie van het land een positief beeld over de staatsgreep. In Argentinië mislukte de inconsequente invoering van het neoliberale marktmodel mede door onverantwoord monetair beleid en droop de junta door de verloren Falklandoorlog na zes jaar roemloos af. Het regime liet een verzesvoudigde buitenlandse schuld na die samen met de endemische inflatie een periode van economische en sociale crises inluidde. De apotheose vond plaats rond de eeuwwisseling in een depressie die de helft van de bevolking onder de armoedegrens duwde. De herinneringscultuur in Argentinië is daardoor eenduidig negatief over de junta. De economische ontwikkeling is naast de mensenrechtenschendingen van de junta daarin een hoofdmotief.