De financiële en sociale zelfredzaamheid van vrouwelijke huwelijksmigranten uit vluchtelingengroepen

Abstract

Deze scriptie betreft een kwalitatief onderzoek waarin meer inzicht wordt gegeven in de financiële en sociale zelfredzaamheid van vrouwelijke huwelijksmigranten uit vluchtelingengroepen. Huwelijksmigratie is een specifieke vorm van gezinsmigratie, waarbij een in Nederland gevestigd persoon een huwelijk sluit met een persoon uit het buitenland en de huwelijksmigrant naar Nederland komt. Huwelijksmigratie onder klassieke migrantengroepen is afgenomen, echter een toename wordt verwacht van huwelijksmigratie onder vluchtelingengroepen. Personen uit vluchtelingengroepen zijn afkomstig uit Iran, Irak, Afghanistan, Somalië, Eritrea en Syrië. Er bestaat een kans dat vrouwen uit vluchtelingengroepen terecht komen in een zwak sociaal-economisch milieu van de mannelijke referent, wat hun financiële en sociale zelfredzaamheid in de Nederlandse samenleving in het geding brengt. Een theoretische studie is uitgevoerd om een eerste inzicht te verkrijgen in de mechanismen die vanuit theoretisch oogpunt de financiële en sociale zelfredzaamheid van vrouwelijke huwelijksmigranten uit vluchtelingengroepen kunnen beïnvloeden. Centraal stond de kapitaaltheorie (Bourdieu, 1986), de relatieve hulpbronnen theorie (Blood & Wolfe, 1960) en wetenschappelijke literatuur ten aanzien van traditionele gendernormen. Aan de hand van een kwalitatieve onderzoeksstrategie zijn diepte-interviews afgenomen met echtparen uit vluchtelingengroepen, waarbij de mannelijke referent en de vrouwelijke huwelijksmigrant apart van elkaar zijn geïnterviewd. Daarnaast zijn interviews afgenomen met vrouwelijke sleutelinformanten uit vluchtelingengroepen. Het voornaamste resultaat was dat vrouwelijke huwelijksmigranten uit vluchtelingengroepen in geringe mate in staat zijn hulpbronnen (kapitaalsoorten) te verwerven die van belang zijn voor hun financiële en sociale zelfredzaamheid in de Nederlandse maatschappij. Geconcludeerd kan worden dat vrouwelijke huwelijksmigranten terecht komen in een vicieuze cirkel waarbij traditionele gendernormen hun sociale zelfredzaamheid in de weg staat. Het gebrek aan een degelijk sociaal netwerk stelt de vrouw niet in staat financiële zelfredzaamheid te bereiken. Als gevolg hiervan blijven traditionele rolverdelingen binnen het huwelijk in stand. Op basis van de bevindingen van dit onderzoek zijn een aantal aanbevelingen geformuleerd. Ten eerste, de onzichtbaarheid van de doelgroep moet verminderd worden door ze beter in kaart te brengen bij formele organisaties. Ten tweede, het is noodzakelijk dat informatie voor de doelgroep gerichter is met betrekking tot het kanaal, de boodschap en de benadering. Ten derde, het creëren van bewustwording bij de doelgroep van het belang en de bijkomende voordelen van zelfredzaamheid. De laatste aanbeveling richt zich op het doorbreken van de vicieuze cirkel door de verantwoordelijkheid van de vrouw te versterken om hulpbronnen te verwerven in de samenleving.