De invloed van aanzetten, raakmomenten en niet-geaccepteerde aanzetten op de therapeutische werkrelatie in oplossingsgerichte gezinsbehandeling: een microanalytisch onderzoek

Abstract

In het huidige onderzoek is een poging gedaan tot het identificeren van belangrijke momenten in gesprekken tussen therapeut en cliënt, die bijdragen aan de werkrelatie in oplossingsgerichte gezinsbehandeling. Het onderzoek is uitgevoerd op de gezinsdagbehandeling van het Rotterdams Medisch Pedagogisch Instituut (RMPI). Twaalf zogenaamde ‘multi-problem gezinnen’ hebben hun medewerking verleend aan registratie van 3 gesprekken, wat leidde tot een totaal van 28 opnames van gesprekken tussen cliënten en hun behandelaren. De opnames zijn gescoord op het voorkomen van sleutelmomenten in de behandeling: aanzetten, raakmomenten en niet-geaccepteerde aanzetten. De werkrelatie is gemeten op drie verschillende werkwijzen: met behulp van de SRS van Miller en Duncan (Duncan, Miller, Sparks, Claud, Reynolds, Brown, & Johnson, 2004), welke de werkrelatie zoals beoordeeld door de cliënt meet, met behulp van een vragenlijst voor de behandelaren, ontwikkeld op het RMPI, en via een rapportcijfer waarmee de behandelaren de werkrelatie na elke opname hebben beoordeeld. Uit de resultaten blijkt dat er geen verband is tussen het aantal aanzetten in een gesprek en de kwaliteit van de werkrelatie. Het aantal raakmomenten hangt positief samen met het rapportcijfer dat de behandelaren gegeven hebben, maar niet met de werkrelatie zoals beoordeeld via de twee vragenlijsten. Het onderdeel ‘tegenspreken’ van de niet-geaccepteerde raakmomenten hangt positief samen met de werkrelatie zoals beoordeeld door de cliënten. Zoals verwacht blijkt dat de werkrelatie zoals beoordeeld door de cliënten en de werkrelatie zoals beoordeeld door de behandelaren niet significant samenhangen. In vervolgonderzoek zal gekeken moeten worden in hoeverre de gebruikte vragenlijst voor de behandelaren betrouwbaar is, om de huidige resultaten op waarde te kunnen schatten.