De praktische rede

Abstract

In hun overtuigingen omtrent de alleenheerschappij van louter instrumentele rationaliteit, lijken denkers als Martin Heidegger, Theodor Adorno, Max Horkheimer en Felix Oppenheim voorbij te gaan aan een tweede vorm van praktische rationaliteit die naast handelingen in dienst van een contingent doel, ook handelingen voorstelt als rationeel noodzakelijk in zichzelf. Als zodanig moet deze vorm van rationaliteit, zoals door bij uitstek Immanuel Kant uitgedragen onder het principe van de Categorische Imperatief, begrepen worden als objectief geldig voor zover zij, onafhankelijk van een toevallige input, altijd dezelfde uitkomsten genereert. In reactie op onder meer Sally Sedgwick, die in lijn met Georg W.F. Hegel betoogt dat een dergelijke, inhoudsonafhankelijke vorm van rationaliteit ondenkbaar is, beargumenteer ik in dit onderzoek waarom Kants Categorische Imperatief, zoals geïnterpreteerd en uitgewerkt door Christine Korsgaard, wel degelijk een waardevol alternatief biedt voor het te beperkte begrip van praktische rationaliteit als in essentie instrumenteel van aard.