Implementatie-effectiviteit van Veilig Incident Melden

Abstract

INLEIDING: Veilig Incident Melden (VIM) is een van de maatregelen om patiëntveiligheid in de Nederlandse ziekenhuizen te verbeteren. Verpleegkundigen zijn hierbij nauw betrokken omdat zij veel incidenten melden. Tot nu toe is hier weinig onderzoek vanuit een theorie naar gedaan. De innovatie contingentie theorie van Van Linge is een theorie die hiervoor in aanmerking komt. Een propositie van die theorie is dat een (mis-)fit tussen persoonskenmerken, organisatie kenmerken en innovatie(VIM)-kenmerken van invloed is op implementatie-effectiviteit. DOEL: Inzicht verhogen in implementatie-effectiviteit van VIM en een bijdrage leveren aan theorievorming. ONDERZOEKSVRAAG:In hoeverre is implementatie-effectiviteit van VIM door verpleegkundigen in een algemeen ziekenhuis te verklaren door een (mis)-fit tussen persoonskenmerken, afdelingskenmerken en innovatie(VIM)kenmerken? METHODE: In een cross-sectioneel onderzoek werd door middel van vragenlijsten data verzameld. Een regressie analyse en een clusteranalyse werden uitgevoerd. RESULTATEN: Beide analyses laten zien dat een hogere fit tussen de persoons-, afdelings- en VIM-kenmerken de implementatie-effectiviteit positief beïnvloedt. Hoe hoger de implementatie-effectiviteit, hoe sterker ontwikkeld de afdelings- en VIM-kenmerken waren, met de teamgerichte configuratie van de afdelingskenmerken het sterkst ontwikkeld. Belemmeringen om te melden waren het hoogst in de groepen met de laagste implementatie-effectiviteit. De belangrijkste belemmeringen waren gebrek aan feedback op een melding, angst voor maatregelen tegen de melder en gebrek aan tijd. CONCLUSIE: Implementatie-effectiviteit is hoger naarmate de fit tussen afdelingskenmerken en VIM-kenmerken groter is en de belemmeringen laag zijn. AANBEVELINGEN: Implementatie strategie dient zich te richten op het versterken van alle configuraties waarbij de sterkere teamgerichte configuratie gebruikt kan worden. Feedback aan de melder en blijvende aandacht voor een veilig klimaat kunnen bijdragen aan het verminderen van belemmeringen. Het verdient aanbeveling onderzoek te doen naar de rol van adoptie van VIM en om soortgelijk onderzoek te doen bij andere patiëntveiligheidssystemen zoals prospectieve risico-inventarisatie en verbetertrajecten na VIM.