Montessori Onderwijs - Uitgaan van Eigen kracht

Abstract

Het is niet eenvoudig om zo even te vertellen wat de kracht van het gekozen onderwijsmodel op je school is. Op het Haags Montessori Lyceum (HML) worstelen we met het gegeven dat de opbrengsten onder druk staan. Dat is een hevige tegenvaller. Je gelooft in iets, je gaat uit van je eigen kracht en je blijkt te struikelen. Een eerste reactie op een crisis is …crisis management: snel ingrijpen op de processen. Leerlingen beter binnen houden, orde in de klas, laten inschrijven voor keuze-uren, duidelijker structuur in de les met kop-romp-staart. En als dat geïmplementeerd is en de resultaten vallen nog steeds tegen en je Montessori karakter blijkt te verminderen, dan heb je een urgent probleem.

Waarom hadden we nog maar weer gekozen voor Montessori-onderwijs? Waarom dachten we dat we daarmee leerlingen konden stimuleren in hun persoonlijke groei inclusief de mooie examenresultaten? Dat is de centrale vraag die gesteld wordt. Het verbeteren van de resultaten MET behoud van Montessori-onderwijs is als strategisch beleid bestempeld. In een mail van 2 december 2011 vraagt de nieuw benoemde rector om het meedenken in het vinden van “patronen” die een aanzet geven tot bewustwording en plan d’attaque.

Dit document geeft niet op alle vragen tegelijk antwoord. Waar alle docenten worden uitgenodigd “patronen” helpen op te sporen, zou je vermoeden dat in de meer exacte secties de vaardigheden en inzichten bestaan om dit te kunnen doen. De handschoen is opgepakt om uit de gangbare praktijk van het natuurkunde en economie-onderwijs data te verzamelen. Sommige zaken zijn niet direct te begrijpen. Je leert ze te begrijpen door er mee bezig te zijn.

Er zijn tools ontwikkeld om de patronen in kaart te brengen. Cijferanalyses, opzet van proefwerken, dynamische ontwikkeling van cijferbeelden na bespreking met een klas over een aantal jaren, gekoppeld aan leerlingenenquête, examenresultaten en IDU-cijfers. Binnen de natuurkunde en economiesectie is het lesmateriaal zodanig aangepast dat het de leercurve van de leerling ondersteund door de onderbouw en vervolgens in de bovenbouw. De zelfstandigheid gekoppeld aan het vertrouwen dat iedere leerling geleerd kan worden het zelf te doen, zijn de uitgangspunten geweest van deze ontwikkeling. Er zijn in dit document beschouwingen opgenomen over de effecten ervan teneinde voorzichtig de patronen ervan neer te kunnen zetten.

Uiteraard is er veel meer onderzoek nodig en dat zal zeker gebeuren met nieuwe bezems die schoon vegen. Het is de docent die in zijn lessen heel wat kan doen. Het is de samenwerking binnen secties die de uitgangspunten verder brengt en het is het overleg tussen secties dat de eenduidigheid en kracht nog verder kan versterken. Sommige zaken kun je niet of nauwelijks verbeteren. Kinderen zijn kinderen met hun eigen competenties. Wanneer een bepaald niveau niet gehaald kan worden of wanneer een leerling elders beter op zijn plek is, dan moet je ook daarop kunnen sturen. Dit zijn zaken die in samenhang met de uitgangspunten van dit document gezien moeten worden en voorlopig buiten de bevindingen liggen.