Van hoer en heks, tot redder en beschermer. Een gendergerichte studie van heilige vrouwen en mannen in de Gulden legende
Summary
De Gulden legende van Jacobus de Voragine bestaat uit mannelijke en vrouwelijke
heiligenlevens. Opvallend is dat de vrouwelijke heiligen aanzienlijk in de minderheid zijn.
Hierdoor is het interessant om de heiligen te bestuderen vanuit genderperspectief en te
analyseren of de vrouwelijke en mannelijke heiligenlevens van elkaar verschillen of
overeenkomen. Weinstein en Bell stellen dat heiligen zich gedragen als een feminiene of een
masculiene heilige. Volgens Anne Laskaya bestaat masculiniteit uit vier verschillende
aspecten: heroïsch, christelijk, hoofse minnaar en intellectueel.
In dit onderzoek worden vijf vrouwelijke en vijf mannelijke heiligen onderzocht op
drie niveaus: de naam, milieu en handelingen. Het onderzoeken van deze drie niveaus toont
hoe de heiligen gegenderd zijn en welke typerende genderrollen de heiligen bekleden.
Daarnaast valt uit de analyse op te maken dat de heiligen zich feminien of masculien
gedragen. Ook blijkt uit de analyse dat vrouwelijke heiligen getypeerd worden als vrome,
barmhartige vrouwen die veelvuldig te maken krijgen met mannen die hen willen verkrachten.
De schoonheid van de heilige vrouwen zorgt voor problemen in hun leven. De vrouwelijke
heiligen proberen hun maagdelijkheid te behouden en verzetten zich tegen de macht van de
autoritaire figuur. Hierdoor vervullen de vrouwelijke heiligen vaak de rol van martelares.
Mannelijke heiligen worden neergezet als heroïsche en christelijke mannen. Hierdoor zijn de
mannen vaak redders van het volk of predikers die het woord van God verspreiden. Het
uiterlijk van mannen is niet van belang. Bovendien toont de analyse dat de heiligen
overeenkomsten met elkaar hebben. De tien heiligen komen allen uit de hogere klasse en
geven de rijkdom die ze bezitten geheel weg aan de armen.