| dc.description.abstract | In 2004 schokte kunstenaar Tinkebell de Westerse wereld met haar
kunstwerk My Dearest Cat Pinkeltje. Een tas die ze heeft gemaakt
van haar eigen kat Pinkeltje. Tinkebell wilde met het kunstwerk
de hypocrisie belichten die er in de Westerse maatschappij heerst
ten opzichte van de omgang met huisdieren en dieren uit de
bio-industrie. In dit eindwerkstuk doe ik onderzoek naar hoe dit
kunstwerk toeschouwerschap construeert.
Het kunstwerk is provocerend, speelt in op de emoties
en lokt reacties uit bij het publiek. Om het kunstwerk vanuit
de invalshoeken theaterwetenschappen en filosofie te kunnen
analyseren, heb ik gekozen om dit vanuit de constructie van
toeschouwerschap te doen. Vanuit de theaterwetenschappen wordt
er gekeken naar de performatieve elementen die het kunstwerk
bezit en hoe deze op de emoties van de toeschouwer inspelen.
Vanuit de filosofische benadering analyseer ik hoe er betekenis
wordt gegenereerd door zowel de esthetische waarde en schoonheid
van het kunstwerk, als vanuit de boodschap die de kunstenaar wil
overbrengen. De combinatie van de twee disciplines zorgt voor een
stapsgewijze analyse van de constructie van het toeschouwerschap.
Allereerst wordt er gekeken naar de context waarbinnen het
kunstwerk geplaatst kan worden. Het kunstwerk valt te positioneren
binnen de Westerse cultuur, maatschappij en geschiedenis.
Hierbij wordt er specifiek gekeken naar de geschiedenis van de
weergave en het gebruik van dieren in de kunst.
8
Vervolgens wordt er gekeken naar de esthetische aspecten van het
werk. Hierbij maak ik gebruik van de filosofische benadering van
schoonheid door filosoof Immanuel Kant (1987). Kant hanteert
een subjectieve benadering van het concept ‘schoonheid’; om hier
een nuance in te brengen, gebruik ik hedendaagse filosoof Rob van
Gerwen (1995). Om de betekenis en esthetische waarde van My
Dearest Cat Pinkeltje voor de toeschouwer te kunnen analyseren,
wordt filosoof Roger Scruton (2007) gebruikt. Vanuit deze gedachten
kunnen de theatrale en performatieve elementen van het kunstwerk
bekeken worden die inspelen op de emoties en reacties van de
toeschouwers.
Door het concept ‘wreedheid’ in het theater van Antonin Artaud
(1994) toe te passen, worden de zintuigen en emoties van de
toeschouwer geanalyseerd. De performatieve elementen worden
aan de hand van de begrippen ‘focalisatie’ en ‘absorptie’ van
Maaike Bleeker (2011) toegepast. Hierdoor kan er in het laatste
hoofdstuk worden ingegaan op de boodschap die My Dearest Cat
Pinkeltje uitdraagt. Dit wordt gedaan door zowel een analyse vanuit
de filosofie als de theaterwetenschappen. Het kunstwerk heeft een
morele boodschap voor de toeschouwer.
My Dearest Cat Pinkeltje stelt de vraag waarom er
onderscheid wordt gemaakt tussen huisdieren en dieren uit de
bio-industrie. De toeschouwer kan naar deze boodschap luisteren
door het als een (morele) educatie op te vatten, of de boodschap
te negeren.Doordat er ingespeeld wordt op de emoties van de
toeschouwer, kan de boodschap door de toeschouwer in ontvangst
genomen worden. Hiermee wordt er een onderscheid gemaakt
tussen de wereld van de toeschouwer en de wereld van Tinkebell,
waarin de morele boodschap aanwezig is. Kunstenaar Tinkebell
medieert, (on)gewild, door middel van My Dearest Cat Pinkeltje
tussen een wereld die de toeschouwer wil zien en de daadwerkelijke
realiteit. | |
