'Sociaal teruggetrokken gedrag in relatie met het gebruik van competitiestrategieën, slachtofferschap van pestgedrag en het bewustzijn van de sociale positie in een groep.'
Summary
Deze thesis bespreekt drie onderzoeksvragen. Allereerst wordt er gekeken of er een verschil en een eventueel sekseverschil is in het gebruik van competitiestrategieën tussen de groep sociaal teruggetrokken kinderen, uitgesplitst in sociaal geïsoleerde kinderen en sociaal angstige kinderen, en de restgroep. Voor de tweede vraag wordt onderzocht of sociaal teruggetrokken kinderen, uitgesplitst in sociaal geïsoleerde kinderen en sociaal angstige kinderen, slachtoffer zijn van pestgedrag. Hierbij wordt ook gekeken naar het type slachtoffer van pestgedrag. Als derde vraag komt het bewustzijn van sociaal teruggetrokken kinderen van hun sociale positie binnen een groep aan bod.
Om de drie onderzoeksvragen te beantwoorden, is er gebruik gemaakt van een dataset verkregen uit het overkoepelend onderzoek van het Dutch Consortium of Bullying (DCOB) met de titel: ‘Betrokkenheid bij pesten, sociale strategieën en relaties met leeftijdgenoten: Een longitudinaal onderzoek bij leerlingen van 8 tot 15 jaar’. Dit onderzoek is een cross-sectioneel correlationeel survey. De hier gebruikte vragenlijsten, een gereviseerde versie van de ‘Revised Class Play’, een gereviseerde versie van de vragenlijst over sociale strategieën, de ‘Pestrollenvragenlijst’ en ‘Vriendschapsnominaties’, zijn in 2006 afgenomen bij scholieren uit groep 6, 7 en 8 van de basisschool. De participantengroep bestaat uit 725 scholieren, waarvan 360 jongens, 348 meisjes en 17 kinderen die de sekse niet hebben ingevuld, met een gemiddelde leeftijd van 11,3 jaar.
Uit de resultaten bleek dat er geen verschil is in het gebruik van antisociale competitiestrategieën binnen de groepen sociaal geïsoleerde kinderen, sociaal angstige kinderen en de restgroep. Sociaal angstige kinderen maakten significant minder gebruik van prosociale competitiestrategieën, dan sociaal geïsoleerde kinderen en de restgroep. Er was geen sekseverschil in het gebruik van competitiestrategieën binnen de drie groepen. Daarnaast bleek dat sociaal geïsoleerde kinderen vaker slachtoffer waren van pestgedrag dan kinderen in de restgroep en dat sociaal angstige kinderen helemaal geen slachtoffer waren van pestgedrag. Binnen de groep gepeste sociaal teruggetrokken kinderen waren geen verschillende typen slachtoffers van pestgedrag te onderscheiden. Als laatste bleken sociaal angstige kinderen een realistischer beeld te hebben van hun sociale positie binnen de groep dan sociaal geïsoleerde kinderen en kinderen in de restgroep. Eventueel vervolgonderzoek zou onder andere in kunnen gaan op het effect van leeftijd en sekse op de gestelde onderzoeksvragen.