De oplossing ligt voor het oprapen. Hoe nudging ingezet kan worden om zwerfafval te verminderen. Een literatuurreview en nudgingsexperiment op de Uithof voor de Green Office van de Universiteit Utrecht

Abstract

Deze masterscriptie richt zich op zwerfafval, nudging en hoe nudging ingezet kan worden om zwerfafval te verminderen. Door middel van literatuuronderzoek en een experiment wordt antwoord gegeven op de vraag of nudging een toevoeging kan zijn bij het verminderen van zwerfafval. Als eerst wordt door middel van literatuuronderzoek uiteengezet wat zwerfafval precies is, welke factoren een rol spelen en wat voor onderzoek er is gedaan naar interventies. De definitie van zwerfafval is afval dat in de openbare ruimte rondslingert en dat bewust of onbewust is achtergelaten op plaatsen die daar niet voor bedoeld zijn. Op basis van de literatuur kan geconcludeerd worden dat de hoeveelheid zwerfafval afhangt van zowel omgevings- als persoonlijke factoren. Zwerfafval kan voor 85% worden verklaard door persoonlijke factoren, zoals de eigen norm, intentie, maar ook leeftijd en geslacht. Voor 15% was de hoeveelheid zwerfafval afhankelijk van de inrichting en design van de omgeving. De interventies die zijn onderzocht hebben voornamelijk betrekking op drie gebieden van interventie, namelijk een boodschap, betrokkenheid bij het probleem of de omgeving en interventies op de omgevingsinrichting.

Vervolgens is er onderzoek gedaan naar wat nudging precies inhoudt en welke theorieën de basis vormen van nudging. Bij nudging wordt de omgeving zo ingericht dat de kans op het gewenste gedrag groter wordt. Mensen hebben niet de mogelijkheid om alle keuzes die zij maken rationeel af te wegen, waardoor zij vaak op basis van een onbewust, automatisch systeem keuzes maken. Met nudging wordt getracht dit automatische systeem te beïnvloeden. Dit kan op verschillende manieren worden gedaan, onder andere door het activeren van normen. Wanneer mensen geconfronteerd worden met de geldende norm, zijn mensen zich geneigd hieraan te houden. Door deze norm strategisch zichtbaar te maken, is het mogelijk de kans te vergroten dat er wenselijk gedrag wordt vertoond. Daarnaast is de manier waarop een situatie geframed wordt van invloed op de manier waarop mensen een keuze maken. Mensen hebben van nature een afkeur van verlies. Wanneer een situatie wordt geframed als een situatie waarin mensen iets verliezen, zullen mensen proberen het verlies te voorkomen.

Als laatste is er een experiment uitgevoerd op de Uithof. Het experiment is explorerend van aard. Het doel van het experiment is een eerste indicatie te verkrijgen of nudging door middel van normactivatie een bijdragen kan leveren aan het verminderen van zwerfafval op de Uithof. Uit de resultaten kan worden opgemaakt dat er een eerste indicatie lijkt te zijn dat normactivatie kan bijdragen in het verminderen van zwerfafval op de Uithof. Nudging lijkt een interessante toevoeging te kunnen zijn aan de bestaande interventies om zwerfafval te verminderen. In dit onderzoek naar normactivatie wijzen de resultaten er op dat het toepassen hiervan een positief effect te weeg brengt. Er kan gesteld worden dat nudging waarschijnlijk een toevoeging is op de huidige instrumenten en interventies om zwerfafval te verminderen, maar dat de precieze uitwerking nog uitgebreider moet worden onderzocht.