Belichaamde Kennis en Intermediale Performativiteit: in dialoog met artistiek onderzoek binnen het lectoraat Performatieve Maakprocessen (HKU) over de impact van digitale technologie op ons ervaringsvermogen
Summary
Dit onderzoek wordt ingeleid op het snijvlak tussen een digitale, technologische cultuur en de opkomende academische discipline van artistiek onderzoek. Gevraagd wordt hoe we ‘belichaamde kennis’ omtrent digitale technologie kunnen begrijpen vanuit het perspectief van ‘intermediale performativiteit’. De casussen waarop deze vraag zal worden toegepast, opereren binnen de mixed reality onderzoeklijn van het lectoraat Performatieve Maakprocessen, een omgeving voor artistiek onderzoek. Gepleit wordt voor de geldigheid van artistiek onderzoek als academische discipline in termen van belichaamde kennis, die gekarakteriseerd zal worden als ervarings-georiënteerd en vloeibaar. Verder wordt een intermediaal performativiteitconcept in gereedheid gebracht als triadisch model om belichaamde kennis te articuleren. Op basis van die methode wordt de performativiteit van de technologie besproken in de casussen vanuit een vergelijkend perspectief, met een bijzondere interesse in de toeschouwer-performer relatie, tijdruimtelijke ervaring en het posthumanisme. Uiteindelijk leidt het operationaliseren van de methode in twee van de drie casussen tot het articuleren van inzichten ten aanzien van belichaamde kennis. In de ene casus - een interactieve theatervoorstelling waarin sensortechnologie in werking wordt gesteld - wordt belichaamde kennis aangesproken door de toeschouwer-performer relatie vloeibaar te maken, op basis waarvan ervaringsnormen omtrent digitale zelfpresentatie gedestabiliseerd kunnen worden. In de andere casus - een onderzoekomgeving waarbinnen gebruik wordt gemaakt van virtual reality technologie - wordt belichaamde kennis begrepen in de procesmatige aard van het werk, waarbij esthetische ervaring niet tot uiting wordt gebracht in een kunstwerk maar in een co-creatief proces; als kunstwerking.