Van dienstverlening naar coproductie

Abstract

Dit kwalitatieve onderzoek gaat in op de betekenissen die worden gegeven aan de rol van professionals van Harten voor Sport als het gaat om het betrekken van buurtbewoners bij de organisatie van sport in de buurt in de Gemeente Utrecht. Harten voor Sport is een organisatie die gesubsidieerd wordt door de Gemeente Utrecht en als missie heeft de sport- en beweegdeelname van Utrechters te verhogen. Harten voor Sport werkt daarbij wijkgericht en heeft als visie dat de bewoners (civil society) eigenaarschap ervaren bij de organisatie van sportactiviteiten in de buurt. Omdat bij het betrekken van buurtbewoners de rol voor professionals van Harten voor Sport onduidelijk is, is dit onderzoek uitgevoerd. Data is verzameld door middel van interviews met de professionals van Harten voor Sport (buurtsportcoach, beweegmakelaar jeugd en beweegmakelaar volwassenen) en interviews met de belangrijkste stakeholders van de professional van Harten voor Sport, te weten: overheid (Gemeente Utrecht), partners in de wijk (sociaal makelaars) en buurtbewoners (buurttrainers en scholarshippers).

De hoofdvraag binnen dit onderzoek luidt: "Welke betekenissen worden gegeven aan de rol van de professionals van Harten voor Sport als het gaat om het betrekken van buurtbewoners bij de organisatie van sport in de buurt in de Gemeente Utrecht?” Om een antwoord te kunnen geven op de hoofdvraag, wordt gebruik gemaakt van de theorie van Bovaird (2007), die een negental relaties onderscheidt bij samenwerking tussen professional en bewoner. In de discussie wordt aan de hand van de theorie van Foucault (1972) over discoursen in gegaan op waar de betekenissen mogelijk vandaan komen.

De beweegmakelaar jeugd wordt door respondenten gezien als faciliterende manager. Faciliterend omdat de beweegmakelaar jeugd bewonersinitiatieven zou ondersteunen door bijvoorbeeld materialen te leveren, waardoor bewoners in staat worden gesteld hun eigen sportactiviteit te organiseren. En managend omdat beweegmakelaars jeugd met en voor de andere jeugdprofessional, de buurtsportcoach, plannen maken over hoe de buurtsportcoach invulling geeft aan het sport- en beweegaanbod in de wijk dat hij organiseert. De buurtsportcoach, die actief is op playgrounds en in sportzaaltjes, wordt door respondenten gezien als degene die op het gebied van jeugd bewoners zou dienen te betrekken bij de organisatie van sport in de buurt. De buurtsportcoach ervaart bij het betrekken van buurtbewoners en het neerleggen van eigenaarschap bij deze buurtbewoners veel problemen. Een aantal discoursen maakt dit inzichtelijk (zie discussie). Het discours "professional als dienstverlener" construeert de buurtsportcoach als een autoriteit, waarvan buurtbewoners verwachten dat hij de leiding neemt bij de organisatie van sportactiviteiten. Dit zou een reden kunnen zijn dat het zelfinitiatief laag blijft. Daarnaast zijn er nog veel andere problemen waar de buurtsportcoaches in de praktijk tegenaan lopen, die vooral hebben te maken met de verschuiving van verantwoordelijkheid naar bewoners. De derde professional van Harten voor Sport, de beweegmakelaar volwassenen, werkt als facilitator in een spanningsveld. Enerzijds willen zij het initiatief voor het opzetten van sportactiviteiten bij buurtbewoners laten, anderzijds willen zij ook resultaten kunnen overleggen naar de Gemeente Utrecht en trekken zij daardoor te lang 'aan een dood paard'.

De Gemeente Utrecht heeft een beweging in gang gezet die alle professionals volgen. Ondanks dat er ook goede voorbeelden zijn, ervaren professionals veel problemen bij het betrekken van bewoners bij de organisatie van sport. Respondenten geven aan dat het een kwestie van tijd is en dat burgerparticipatie een proces zou zijn, waarbij toegeleefd wordt naar het 'ideale plaatje'. Of is daadwerkelijk zo is, zal de toekomst uit moeten wijzen.