Zoeken(d) naar problemen en oplossingen: de impact van het publiek debat op de vorming en inrichting van de Nationale Politie

Abstract

In de omgeving waarin besluiten worden genomen, proberen diverse individuen, groeperingen en organisaties onderwerpen die zij belangrijk vinden op de besluitvormingsagenda te plaatsen, wat tot uiting kan komen in het publiek debat. In de wetenschap verschillen onderzoekers van mening over de invloed van dat publiek debat. Met dit onderzoek wordt beoogd in kaart te brengen wat de impact is geweest van het publiek debat op de besluiten voor de vorming en inrichting van de Nationale Politie. Dit is onderzocht met behulp van het garbage can model, waarmee op zowel kwalitatieve als kwantitatieve wijze problemen en oplossingen rondom de Nationale Politie in beeld zijn gebracht. Hiervoor is in de eerste plaats door middel van een documentanalyse van 12.070 mediaberichten, Kamervragen en moties in het publiek debat gezocht naar problemen. Daarna zijn 11 formele programma’s over de vorming en inrichting van de Nationale Politie geanalyseerd, waarbij eerst is gezocht naar problemen en vervolgens naar oplossingen. Deze documentanalyses zijn gevalideerd met behulp van interviews met twee betrokkenen bij het reorganisatieproces vanuit de Nationale Politie, die tevens verdieping boden op de bevindingen. Uit dit onderzoek blijkt dat er in het publiek debat 568 problemen bij de politie zijn gekoppeld aan de oplossing ‘een Nationale Politie’. Door de tijd heen kwamen er steeds meer problemen bij en verdwenen deze niet. In formele programma’s komen ‘slechts’ 282 problemen en 266 oplossingen voor. Door de tijd heen wordt in formele programma’s steeds meer invulling gegeven aan de problemen en oplossingen. Bijna alle problemen uit deze formele programma’s kwamen ook in het publiek debat voor, maar andersom was dit niet het geval. Waar in het publiek debat veel problemen voorkwamen rondom cultuur, taakomgeving, vaardigheden en kennis en capaciteit, lag in de formele programma’s de nadruk op problemen en oplossingen rondom de organisatievorm. Hoewel publiek debat en formele programma’s dus niet volledig van elkaar losgezongen waren, legden zij wel verschillende nadrukken op problemen. Voor problemen die op beide plaatsen voorkwamen leek het publiek debat, door de herhaling van problemen uit formele programma’s, op een beleidsecho. Er was daarmee vooral invloed vanuit formele programma’s op het publiek debat. Wel lijkt het publiek debat twee problemen in de taakomgeving te hebben geagendeerd en op sommige punten de noodzaak tot aanpak van problemen te hebben versterkt. Zo kan worden geconcludeerd dat de impact van het publiek debat op de vorming en inrichting van de Nationale Politie matig is geweest. Hiermee vormde het publiek debat voornamelijk ruis rondom een besluitvormingsproces dat intern werd vormgegeven waarbij de maatschappelijke discussie met rust gelaten werd. Daarmee ontbrak het de politieorganisatie als openbaar bestuursorgaan aan responsiviteit en democratie gedurende het reorganisatieproces.