De public affairs strategieën van belangengroepen: ''samen voor ons eigen''
Summary
In deze scriptie deed ik onderzoek naar de gevolgen van de verschuiving van een corporatistisch bestuurssysteem naar een collaboratistisch bestuurssysteem voor de public affairs strategieën die belangengroepen hanteren. Deze verschuiving is in Nederland in verschillende sectoren aan de gang. Deze scriptie geeft dus inzichten over de invloed van deze verschuiving op public affairs strategieën. De onderzoeksvraag voor deze scriptie is als volgt: Wat zijn de gevolgen van een verschuiving in de bestuursstructuur voor de public affairs strategieën die belangengroepen (insiders en outsiders) hanteren?
Voor er verbanden konden worden getrokken tussen de verschillen in bestuurssystemen en de verschillen in public affairs strategieën, is er gekeken of de gekozen casussen, de Wet Versterking Bestuurskracht (WVB) en het energieakkoord (EA), inderdaad een corporatistisch bestuurssysteem en een collaboratistisch bestuurssysteem representeren. Op basis van de karakteristieken van deze verschillende bestuurssystemen bleken de WVB casus in de hoger onderwijssector en de EA casus in de energiesector inderdaad aan het corporatistisch bestuurssysteem en aan het collaboratistisch bestuurssysteem te kunnen worden verbonden.
Vervolgens is er nagegaan of er verschillen waren in de public affairs strategieën tussen de gekozen casussen. In de casus van de WVB was de scheiding tussen de insiders en de outsiders op basis van de gekozen public affairs strategieën nog duidelijk aanwezig. De insiders hadden de beschikking over directe strategieën en de outsiders vooral slechts over de indirecte strategieën. Verder hebben alleen de insiders gebruik gemaakt van coalitievorming. De coalitievorming heeft hier overigens alleen plaats gevonden tussen de verschillende stakeholders die aan de hand van belangen vanzelfsprekend overeenkwamen. De outsiders zijn slechts bij deze coalitievorming van de insiders aangesloten. In de casus van het EA werd, aan de hand van de public affairs strategieën, een vermenging tussen de insiders en de outsiders zichtbaar. Naast de insiders kregen namelijk ook de outsiders de beschikking over directe strategieën. Vervolgens gingen de outsiders de indirecte strategieën voorzichtiger hanteren. Verder hebben de insiders en de outsiders allebei de nadruk gelegd op coalitievorming tussen de stakeholders. De insiders keken hierbij naar de stakeholders die aan de hand van de belangen zowel overeenkwamen als verschillenden. De outsiders hebben echter vooral gedaan aan coalitievorming tussen stakeholders wiens aangehouden belangen vanzelfsprekend gelijk waren.
Deze verschillen in de public affairs strategieën kunnen worden verbonden aan de verschillen tussen de onderdelen van de ideaaltypen van een corporatistisch bestuurssysteem en een collaboratistisch bestuurssysteem. De verschillen in hoeveelheid betrokken stakeholders, de hoeveelheid arena’s, het streven van de samenwerking en de verschillen in hiërarchie tussen de stakeholders hebben zeker invloed gehad op de public affairs strategieën. Toch moeten ook de gevonden omstandigheden die van invloed waren op het ontstaan van de verschillen in de casussen worden meegenomen. Deze omstandigheden hadden rechtsreeks geen invloed, maar hebben via een omweg ook gevolgen gehad voor de gekozen public affairs strategieën. Deze verschillen in omstandigheden waren aanwezig op de volgende onderdelen: achtergrond, urgentie, complexiteit en invloed. Deze zaken zijn zeker van invloed geweest op de gang van zaken in de besluitvormingsprocessen.
Aan de hand van deze scriptie kunnen de gevolgen van de verschuiving in de bestuursstructuur voor public affairs strategieën beter worden begrepen. Tevens kunnen de public affairs strategieën de manier van werken van belangengroepen inzichtelijk maken. Verder kunnen belangengroepen op basis van de gevonden inzichten beter anticiperen op de veranderingen die de verschuiving van een corporatistisch bestuurssysteem naar een collaboratistisch bestuurssysteem tot gevolg heeft.