Op zoek naar God in een moderne Nederlands-islamitische ontzuilingsroman

Abstract

In dit bacheloreindwerkstuk wordt De dagen van Sjaitan (Said el Haji, 2000) vergeleken met Terug naar Oegstgeest (Jan Wolkers, 1965) en Stenen voor een ransuil (Maarten ’t Hart, 1971). Aanleiding voor dit eindwerkstuk vormt onder andere een recensie van Pieter Steinz in de NRC (2000) waarin Steinz De dagen van Sjaitan beschouwt als de eerste Nederlands-islamitische ontzuilingsroman en deze vergelijkt met auteurs Wolkers en ’t Hart die zich in de jaren ’60 ook afzetten tegen hun religieuze opvoeding. In dit eindwerkstuk wordt onderzocht in hoeverre die vergelijking terecht is. Op basis van promotieonderzoek van Jesseka Batteau naar de post-religieuze identiteit van Wolkers en ’t Hart wordt een definitie gevormd van een ontzuilingsroman. Aan de hand van deze definitie zijn drie thema’s gedestilleerd: de rol van religie, distantiëring van religie en personageontwikkeling. Deze thema’s zijn onderverdeeld in concrete kenmerken die met behulp van Literair Mechaniek ook zijn onderzocht in De dagen van Sjaitan. Op basis van deze resultaten kan worden gesteld dat er wel sprake is van een Nederlands-islamitische ontzuilingsroman, maar deze wel een andere vorm krijgt binnen een Nederlands-islamitisch kader, dan in romans uit de roerige jaren ’60.