Een recensie is meer dan tekst, De ontwikkeling van een methodiek voor de analyse van recensies over experimentele dans en performance van SNDO-alumni.

Abstract

In dit onderzoek presenteer ik een methodiek om onderzoek te doen naar recensies over experimentele dans en performance van alumni van de School voor Nieuwe Dansontwikkeling. De aanleiding hiervoor is dat er in Nederland onvrede is over de manier waarop critici over deze discipline schrijven in recensies. Er bestaat geen onderzoeksmethode om deze recensies te analyseren.

Om de methodiek te ontwikkelen, heb ik mij gebaseerd op twee bestaande methodes om theaterrecensies te analyseren. Echter, deze twee methodes analyseren enkel de tekst van de recensie, de methodiek is niet gericht op de voorstelling waar de recensie over gaat. Maar het is juist in het geval van experimentele dans en performance zoals bij de School voor Nieuwe Dansontwikkeling gemaakt wordt, van belang om de voorstelling te betrekken in het analyseproces van de recensie. Dit heeft ermee te maken dat de SNDO studenten leert om een eigen idioom te ontwikkelen, veel te lezen en kritisch naar bestaande dansvormen te kijken. Dit resulteert in voorstellingen die voorbij bestaande normen en conventies gaan en vragen om een ander beoordelingskader. Dit kan alleen begrepen worden in het onderzoeksproces, wanneer ook de voorstelling hierin betrokken wordt. In de ontwikkelde analysemethode heb ik daarom zowel de recensie als de voorstelling waar de recensie over gaat geanalyseerd. Dit resulteert in een beeld waarin de recensie wordt gezien als een symbiose tussen de recensent en de voorstelling.

De ontwikkelde methode is getest op drie casestudies. Hieruit bleek dat de methode een ideaalmodel impliceert waarin de recensent de voorstelling analyseert aan de hand van de verschillende elementen die de recensent in de voorstelling ziet. In de praktijk bleek dat twee van de drie geanalyseerde recensies helemaal niet op deze aanpak gestoeld waren, maar vanuit een associatief, dan wel emotioneel perspectief een voorstelling interpreteerden en beoordeelden. De methode werpt daarmee een nieuw perspectief op hoe recensies tot stand komen. Tegelijkertijd toont dit nieuwe perspectief aan dat de methode nog verder ontwikkeld moet worden, omdat de methode niet inspeelt op het associatieve karakter van sommige recensies.