Autonomie en motivatie in het voortgezet onderwijs

Abstract

Onderzoeken naar de determinanten van motivatie wijzen uit dat het geven van autonomie kan leiden tot een verhoogde motivatie. In de self-determination theory (SDT) van Deci en Ryan (1985) wordt motivatie beschreven waarbij onderscheid gemaakt wordt tussen autonome motivatie en gecontroleerde motivatie. Er is aangetoond dat docenten die autonomie ondersteunen een grotere autonome motivatie bij leerlingen teweeg brengen en dat dit onder andere bewerkstelligd kan worden door leerlingen een keuze te geven (Patall, Cooper & Wynn, 2010). Uit onderzoek blijkt wel dat bepaalde keuzeomstandigheden samenhangen met het effect van de keuze op autonome motivatie. Huidig onderzoek probeerde antwoord te krijgen op de vraag: ‘Is er een verschil te zien in de autonome motivatie voor de mentorgesprekken bij leerlingen op het Herman Jordan Lyceum die hun mentor zelf hebben gekozen en leerlingen die hun mentor toegewezen hebben gekregen, hoe is de keuze tot stand gekomen en welke voorwaarden en bevorderende factoren in de keuzeomstandigheden zijn er voor de autonome motivatie?’.292 leerlingen van een Montessorischool vulden de Situational Motivation Scale (SIMS) (Guay, Vallerand & Blanchard, 2000) in over het wekelijkse mentorgesprek. Derdeklassers hadden hun mentor zelf gekozen, tweedeklassers niet. Vervolgens werden 20 leerlingen geïnterviewd. Uit de analyses kwam naar voren dat er tussen de jaarlagen geen verschil was in autonome- en gecontroleerde motivatie. Daarnaast bleek dat de keuzeomstandigheden niet optimaal waren en er meerdere factoren meespeelden bij de mentorgesprekken. Er is meer onderzoek naar de samenhang tussen keuzevrijheid en autonome motivatie bij leerlingen nodig, om duidelijke conclusies te kunnen trekken.