Ontwikkelingsverloop van zelfredzaamheid bij ouder wordende mensen met een VB

Abstract

Achtergrond: De levensverwachting van mensen met een verstandelijke beperking (VB) is de afgelopen jaren flink gestegen. Wetenschappelijk onderzoek bij deze groter wordende groep is achtergebleven en onderzoek naar het ontwikkelingsverloop van zelfredzaamheid bij deze mensen is schaars. Doel: Dit longitudinaal onderzoek heeft als doel inzicht te verkrijgen in het ontwikkelingsverloop van zelfredzaamheid bij ouder wordende mensen met een VB. Onderzocht wordt of mate van VB, sekse en aanwezigheid van het downsyndroom (DS) geassocieerd is met dit ontwikkelingsverloop. Methode: Dit onderzoek maakt deel uit van een 5-jarig longitudinaal onderzoek van Stichting Driestroom naar cognitieve veroudering en dementie bij mensen met een VB. Begeleiders van 81 bewoners (leeftijdsrange 40 – 83 jaar) is gevraagd jaarlijks een zelfredzaamheid vragenlijst, de SRZ, in te vullen. Voor dit onderzoek wordt gebruik gemaakt van 3 metingen die een tijdsperiode van 2 jaar weergeven. De onderzoeksgroep bestaat uit 41 mensen met een licht VB (LVB) en 40 mensen met een matig VB (MVB). Resultaten: Het ontwikkelingsverloop van zelfredzaamheid blijkt in de huidige studie over alle 3 meetmomenten voor mensen met een LVB hetzelfde te verlopen als mensen met een MVB. De gemiddelde zelfredzaamheid over alle 3 meetmomenten is significant hoger bij mensen met een LVB dan bij mensen met een MVB, ongeacht aanwezigheid van DS. Er is over alle 3 meetmomenten geen significant verschil gevonden in ontwikkelingsverloop van zelfredzaamheid tussen mannen en vrouwen met een VB of DS. Mensen met DS blijken over alle 3 meetmomenten niet significant anders te scoren op zelfredzaamheid dan mensen met een VB zonder DS. Conclusie: De resultaten uit dit onderzoek bevestigen dat mate van VB significant effect heeft op de zelfredzaamheid bij oudere volwassenen met een VB. Ondanks sterke aanwijzingen in de algemene populatie blijkt sekse niet geassocieerd met op het verloop van zelfredzaamheid bij mensen met een VB. De aanwezigheid van DS is in dit onderzoek tevens niet geassocieerd met zelfredzaamheid. De resultaten geven aanleiding tot het overwegen van SRZ-afname door twee begeleiders, onder begeleiding van een gedragswetenschapper, en het rapporteren van factoren die mogelijk een tijdelijke invloed uitoefenen op de zelfredzaamheid. Verder onderzoek, waarbij de individuele schaalscores van de SRZ worden meegenomen, wordt aanbevolen.