Ik dus naar de diploma-uitreiking… Corpusonderzoek naar contextuele processen in de constructie ‘ik dus naar'

Abstract

De ‘ik dus naar’-constructie wordt gebruikt om in zinnen een beweging of verplaatsing aan te duiden, zonder daarbij een werkwoord te gebruiken. In dit onderzoek wordt gekeken welke taalinterne en taalexterne factoren bepalend zijn voor de inzet van deze constructie. De verwachting daarbij is dat de context en het type tekst daarbij belangrijk zijn, alsmede het proces dat met de zin wordt uitgedrukt. Aan de hand van corpusonderzoek in het Corpus Gesproken Nederlands en Corpus Hedendaags Nederlands wordt gekeken op welke manieren de constructie in teksten gerealiseerd wordt, welke processen er spelen in zinnen met de constructie en welke rol het soort context heeft in het voorkomen van de constructie. Uit de resultaten blijkt dat de constructie gerealiseerd wordt met voornaamwoorden in de eerste persoon en een andere woordvolgorde kent in spreektaal dan in schrijftaal. Hoofdzakelijk komt de constructie voor in zinnen die een fysieke actie in de echte wereld uitdrukken. Daarnaast komt de constructie voornamelijk voor in contexten die het delen van persoonlijke ervaringen als doel hebben. In de praktijk is dit in teksten als columns en reportages op schrift en face-to-facegesprekken en telefoongespreek in spontane spraak.