De rol van een taalbarrière en verschil in communicatiestijl in de alledaagse begeleiding van jongeren met een licht verstandelijke beperking en een niet-westerse culturele achtergrond in orthopedagogische behandelcentra.

Abstract

Achtergrond. Taalbarrière en verschil in communicatiestijl (het niet kunnen spreken van de Nederlandse taal, verschillen in het uiten van emoties, verschillen in verbale en non-verbale communicatie en verschillen in de omgang met normen en waarden) lijken een rol te spelen in de door begeleiders ervaren knelpunten in de begeleiding en behandeling van niet-westerse jongeren met een licht verstandelijke beperking [LVB] en gedragsproblematiek en hun ouders binnen de Nederlandse orthopedagogische behandelcentra [OBC’s]. Hoe dat er voor deze doelgroep uitziet, is niet eerder onderzocht. Doel. Onderzoeken in welke mate en op welke wijze taalbarrière en verschil in communicatiestijl een verklaring zijn voor de ervaren knelpunten en welke handelingsadviezen er gegeven worden om deze knelpunten te verminderen. Methoden. Literatuur over dit thema in de algemene bevolking is bestudeerd. Vervolgens zijn bij 9 westerse en niet-westerse begeleiders en 9 experts, bekend met deze doelgroep, kwalitatieve semi-structurele interviews afgenomen over deze onderwerpen bij jongeren met een LVB en hun ouders. Resultaten. Taalbarrière en verschil in communicatiestijl zijn een verklaring voor de ervaren knelpunten in de alledaagse begeleiding. Voor beide verklaringen geldt dit meer voor de Turkse en Marokkaanse ouders van de eerste generatie. Handelingsadviezen zijn gericht op algemeen werkzame factoren van de begeleider met name een niet veroordelende, open houding met respect. Daarnaast zijn de handelingsadviezen meer praktisch gericht zoals het inzetten van een (professionele) tolk en het inzetten van een hulpverlener van dezelfde cultuur.. Discussie. De rol van taalbarrière en verschil in communicatiestijl lijken voor deze specifieke doelgroep niet anders dan voor de algemene bevolking, net als het belang van algemene werkzame professionalfactoren.