Periscope: Een Nieuwe Dimensie van Liveness Een onderzoek naar hoe de interface van Periscope vormgeeft aan de gebruikerservaring van liveness

Abstract

Live-streaming applicaties zoals Periscope spelen een steeds prominentere rol in ons dagelijks leven. Dit eindwerkstuk richt zich op de vraag hoe de interface van Periscope vormgeeft aan de gebruikerservaring van liveness. Liveness is een concept afkomstig uit de televisiewetenschappen. Waar televisieprogramma’s in eerste instantie alleen live uitgezonden konden worden, veranderde dit met de komst van nieuwe technologieën. Technisch gezien was er steeds minder sprake van live, ofwel de rechtstreekse uitzending van een gebeurtenis op het scherm in beeld en geluid, maar deze situatie werd wel middels diverse technieken ‘nagebootst’. Met de komst van sociale media zette deze ontwikkeling zich voort. Liveness werd niet langer uitsluitend een eigenschap van televisie. Met een discursive interface analysis is middels drie typen affordances – functional, cognitive, sensory - de interface van Periscope bestudeerd. In de analyse is aangetoond hoe verschillende affordances die voortvloeien uit de interface begrepen kunnen worden als controlemechanismen om een intense ‘live’ ervaring op te wekken. Daarmee past Periscope in de ontwikkeling van het nabootsen van ‘live’ momenten. Tegelijkertijd is liveness ook een technisch kenmerk van Periscope. Het principe van een rechtstreekse overdracht van een gebeurtenis kennen we van de vroege dagen van televisie. Het uit zich alleen in een nieuwe vorm die wezenlijk verschilt van televisie. Dit eindwerkstuk voegt daarom ook een dimensie toe aan het begrip liveness. Door functionele affordances is participatie en interactie mogelijk bij het daadwerkelijke live uitzenden. Door deze affordances lijkt Periscope, meer dan voorgaande sociale media, op face-to-face communicatie, waardoor het tegemoet komt aan the ideal of conversation zoals besproken door Karin van Es (2014). De laagdrempelige interface met onderliggende software en algoritmes geeft gebruikers de vrijheid tot ongelimiteerde productie van content. Met dit eindwerkstuk zijn nieuwe inzichten toegevoegd aan het academisch debat rondom liveness, hetgeen de relevantie ervan versterkt.