Daarom, dus! Een experimenteel onderzoek naar het begrip en de verwerving van causale connectieven bij kinderen.
Summary
Naar de verwerving van de verschillende soorten causale relaties is in de literatuur relatief veel onderzoek gedaan. Er is echter minder bekend over de volgorde waarin de voorwaartse causale connectieven 'dus' en 'daarom' worden verworven en over het begrip dat kinderen al dan niet bezitten van deze connectieven. Het huidige onderzoek heeft als doel deze hiaten in de literatuur op te vullen. Uit onderzoek is gebleken dat het connectief 'dus' bij voorkeur gebruikt wordt in subjectieve relaties, terwijl het connectief 'daarom' in objectieve relaties de voorkeur heeft (e.g. Pander Maat & Sanders, 2000). De vraag die in deze studie centraal staat, is in hoeverre kinderen van vier tot en met elf jaar kennis hebben van de gebruikswijzen van de connectieven 'dus' en 'daarom'. Daarnaast beoogt deze studie uitspraken te kunnen doen over de volgorde waarin kinderen de connectieven 'dus' en 'daarom' verwerven. Dertig kinderen uit de groepen 1, 4 en 7 van een basisschool namen deel aan een experiment om deze vragen te kunnen beantwoorden. De kinderen kregen dertig afbeeldingen te zien en telkens twee uitingen te horen: één uiting met 'daarom' als connectief, en één uiting met 'dus' als connectief. Ze moesten bij elke afbeelding aangeven welke uiting zij het beste bij de afbeelding vonden passen. Uit de resultaten kwam naar voren dat kinderen van acht jaar oud al enige kennis bezitten over de gebruikswijzen van de connectieven, maar nog niet zo veel als elfjarigen. Daarnaast bleek dat kinderen eerder van subjectieve relaties weten hoe deze bij voorkeur gemarkeerd worden dan van objectieve relaties. Dit is een opvallende conclusie, aangezien onderzoek juist heeft uitgewezen dat objectieve relaties eerder worden verworven dan subjectieve (e.g. Sanders & Spooren, 2008). Uit deze studie blijkt dat dit niet geldt voor de markering van die relaties. Over de verwervingsvolgorde van de connectieven 'dus' en 'daarom' konden geen statistisch onderbouwde uitspraken worden gedaan, maar de resultaten geven aanleiding te vermoeden dat 'dus' wellicht eerder wordt verworven dan 'daarom'.