De vluchteling: object of oorlogsslachtoffer?
Summary
In dit onderzoek is de representatie van vluchtelingen in De Telegraaf en De Volkskrant onderzocht. Om het onderzoek af te bakenen is ervoor gekozen om de berichtgeving uit het jaar 2016 nader te bestuderen. Allereerst zijn de begrippen discours en representatie besproken (Hall, 2013; Fairclough, 2003). Media hebben veel invloed op het heersende discours en de representatie van objecten. De invloed van de media is dan ook nader onderzocht (Shadid, 2005; Van Dijk, 2000).
Hier kwam uit voort dat media de samenleving vaak opdelen in een ‘us versus them’ discours en minderheden onbewust discrimineren. ‘Othering’ ligt hier vaak aan ten grondslag. Dit houdt in dat minderheden als ‘de ander’ geconstrueerd worden, wat leidt tot gevoelens van dreiging en angst (McKay, Thomas & Warwick Blood, 2011; Breen, Haynes & Devereux; 2006). Gerelateerd aan ‘othering’ is de zogenaamde ‘dehumanisatie’ van vluchtelingen. Dit houdt in dat zij niet volledig als mens geaccepteerd worden (Esses, Medianu & Lawson, 2013). Vervolgens is de positie van Nederlands onderzoek over vluchtelingen ten opzichte van buitenlands onderzoek nader bestudeerd. Hieruit bleek dat Nederlands onderzoek naar de representatie van vluchtelingen in kranten summier
is. In deze scriptie is dan ook getracht te bestuderen of bevindingen uit buitelandse onderzoeken ook geldig zijn in Nederlandse context.Uit het buitenlandse onderzoek kwam naar voren dat vluchtelingen vaak afgeschilderd worden als een probleem of een bedreiging (Vicsek, Keszi & Markus, 2008; McKay,
Thomas & Warwick Blood, 2011).Toch miste in buitenlands onderzoek de vergelijkende insteek tussen kranten. Daarom is ook onderzocht waarom het van belang is kranten met elkaar te vergelijken. Hieruit bleek dat kranten kwesties op verschillende manieren benaderen en ook op verschillende wijzen over onderwerpen berichtgeven (D’Haenens & De Lange, 2010; Bruinsma, 2001; Gerritsen van der Hoop, 1976).
Het literatuuronderzoek leidde uiteindelijk naar de volgende hoofdvragen: Zijn de bevindingen uit buitenlandse onderzoeken naar representatie ook geldig in Nederlandse context? En: In hoeverre verschilt het discours over vluchtelingen dat ‘De Telegraaf’ creëert door middel van taalgebruik van dat van ‘De Volkskrant’ en hoe beïnvloedt dit discours de representatie van de asielzoekers? Om antwoord te geven op deze vraag is er aan de hand van Fairclough (2003) een analysemodel opgesteld. Hiermee zijn 24 artikelen uit De Telegraaf en De Volkskrant geanalyseerd. Uit iedere maand van 2016 is een nieuwbericht geselecteerd. Vervolgens is aan de hand van variabelen die zijn opgesteld in het analysemodel bestudeerd hoe de vluchtelingen in de kranten gerepresenteerd
werden.