Op het lijf geschreven: Isaac Vos als cultureel vertaler. Over de Amsterdamse Schouwburg en de circulatie van Europees renaissancetheater.
Summary
In deze studie wordt er middels de casus van de Amsterdamse acteur en toneelschrijver Isaac Vos een licht geschenen op de circulatie van renaissancetheater in Europa. Om te benadrukken waarom het voor een beter zicht op Europees theater nodig is populair repertoire zoals dat van Vos te bestuderen, vormt een bestudering van de stand van zaken omtrent canonieke perspectieven in onderzoek naar Nederlands renaissancetheater het eerste hoofdstuk. Het archief van de Amsterdamse schouwburg wordt daarbij gebruikt om de verhouding tussen academische aandacht voor canoniek en populair theater kwantitatief te kunnen illustreren. Na een introductie van het theoretische begrippenkader in hoofdstuk 2, is er in hoofdstuk 3 aandacht voor Vos als persoon, acteur en toneelschrijver. Er wordt in kaart gebracht in welke stukken hij meespeelde, hoe succesvol zijn werk op financiële gronden was en hoe zijn aan de Schouwburg verbonden netwerk eruit zag. Ook is er volop aandacht voor de internationale dimensies van Vos' werk en connecties: er wordt beschreven welke talenkennis hij tot zijn beschikking had, waar hij zijn bronmateriaal vandaan haalde en hoe hij deze internationale stukken 'cultureel' vertaalde en zo succesvol bewerkte tot materiaal voor de Amsterdamse bühne. In het laatste hoofdstuk is er ten slotte plaats voor een comparatieve analyse van Vos' Beklaaglyke dwang en zijn Spaanse bron, het door Lope de Vega Y Carpio geschreven La fuerza lastimosa. Om te tonen hoe zeer Vos zijn werk bewust op het lijf van zijn Amsterdamse publiek schreef, worden de Beklaaglyke dwang en La fuerza lastimosa middels een nieuwe en op de theaterpraktijk gestoelde methodologie op drie punten (de politiek-historische context, de Schouwburgcontext en de cultureel-mentale context) met elkaar vergeleken.