Stereotypering en vooroordeel in Disney’s ZOOTOPIA (2016)

Abstract

In dit onderzoek is de Disney-animatiefilm ZOOTOPIA (2016) met een neo-formalistische benadering geanalyseerd. Disneyfilms zijn vaak bekritiseerd vanwege het tonen van stereotype personages, waarbij essentialistische representaties van personages met betrekking tot gender, ras en klasse geen uitzondering zijn. De vraag is hoe ZOOTOPIA binnen het debat over de stereotypering van Disneypersonages te plaatsen is. De analyse krijgt vorm door eerst het debat over Disney en stereotypering in kaart te brengen. Vervolgens wordt het neo-formalisme met de begrippen voor de analyse toegelicht, met een protocol om de analyse te operationaliseren. De focus van de analyse ligt op de personages en de narratieve strategieën die worden ingezet om de verwachtingen van de toeschouwer ten aanzien van de personages te sturen. Uit de analyse van de narratieve aspecten blijkt dat de jager-prooi tweedeling en de verschillen tussen de soorten dieren in ZOOTOPIA worden benadrukt. Met de traits van de personages en uitingen in de gesproken taal worden stereotypen en vooroordelen overdreven neergezet en juist gebruikt om ze later te verbreken, of in ieder geval aan te kaarten. De film speelt telkens met de verwachtingen van de toeschouwer met betrekking tot de personages. Een konijn kan geen politieagent worden, maar Judy wel. Vossen zijn niet te vertrouwen, maar Nick wel. Schapen zijn schattig en onhandig, maar Bellwether blijkt het kwade meesterbrein. Hiermee presenteert de vertelling het beeld dat vooroordelen en stereotypen worden doorbroken: je biology bepaalt niet hoe je je moet gedragen. Er kan dus geconcludeerd worden dat door de bewustheid en omkering van stereotypen en vooroordelen, Disney met deze film een iets vooruitstrevender beeld schetst dan in andere Disneyfilms.