Jürgen Habermas als denker van zijn tijd. De invulling van politieke participatie in Strukturwandel der Öffentlichkeit en haar verhouding tot het West-Duitse debat over burgerlijke participatie.

Abstract

Deze scriptie onderzoekt de ideeën over politieke participatie die Jürgen Habermas formuleerde in Die Strukturwandel der Öffentlichkeit (1962) en hun verhouding tot het West-Duitse debat over burgerlijke participatie van de tweede helft van de jaren ’50. Allereerst wordt Habermas’ intellectuele ontwikkeling buiten het debat om onderzocht. Hierbij staan twee scholen van Staatsrechtlehre centraal (“Staatrechtler” is een verzamelnaam voor de Duitse intellectuelen die onderzoek doen naar het staatsrecht). Habermas deed bij hen belangrijke inzichten op die hij gebruikte voor zijn eigen ideeën over participatie. Hierna volgt een schets van de standpunten en thema’s binnen het debat over burgerlijke participatie. Uiteindelijk concludeert het onderzoek dat Habermas met Strukturwandel intervenieerde binnen dit debat. Met Strukturwandel zette hij zich voornamelijk af tegen conservatieve interpretaties van burgerlijke participatie. Hij presenteerde namelijk een vorm van participatie waarbij burgers via publiek debat invloed uitoefenden op de politieke besluitvorming. Het West-Duitse debat vormde ook de context waarin hij zijn ideeën plaatste.