Kansspelen zijn verslavend...wedden van niet? - Een onderzoek naar de mogelijk verslavende werking van persuasief informeren op televisie over online kansspelen

Abstract

Sinds jaar en dag vinden mensen het leuk om een gokje te wagen met kansspelen. Met de opkomst van online kansspelen in andere landen rijst ook in Nederland de vraag, wat voor beleid wordt er gekozen? Legaliseren of verbieden? (Benschop, 2013). En daarnaast, als het gelegaliseerd wordt, wat gebeurt er dan met het profileren in de media van organisaties die de diensten aanbieden? Mag er op een medium als televisie geïnformeerd gaan worden, en zo ja, hoe? Zodoende ben ik tot het volgende vraagstuk gekomen: Wat is de mogelijk verslavende invloed van het medium televisie wanneer op persuasieve wijze wordt geïnformeerd over online kansspelen?

In dit onderzoek wordt gekeken wat de mogelijk verslavende invloed is van het medium televisie wanneer op persuasieve wijze wordt geïnformeerd over online kansspelen. Het onderzoek richt zich op drie deelonderwerpen te weten: het medium televisie, persuasieve informatie en verslaving. Alle onderwerpen zijn gerelateerd aan online kansspelen. Aan de hand van een documentanalyse en interviews met experts is gekeken hoe het alcoholmarketingbeleid is ontworpen en hoe dit gehandhaafd wordt. Daarnaast is het potentiële beleid van online kansspelmarketing bestudeerd. De experts hebben vervolgens aan de hand van semigestructureerde interviews inzicht gegeven in de verschillende deelonderwerpen van dit onderzoek. Deze gegevensproductie wordt gezien als inventarisatie van de drie benoemde thema’s in relatie tot online kansspelen. Daarnaast probeert het onderzoek inzichtelijk te maken welke variaties er optreden onder de experts binnen de thema’s. Er zijn zes experts gesproken die allen een bovengemiddelde interesse hebben in het vraagstuk van de legalisering van online kansspelen.

Gebleken is dat om persuasief informeren op televisie zo effectief mogelijk te maken humor en herhaling het meest effectief zijn. Net zoals bij alcoholmarketing is gebleken, helpt een goede kennis van de doelgroep om zo gericht te kunnen informeren. Iemand is verslaafd als hij over een ongecontroleerde beloning- zoekende gedragsvorm beschikt die schadelijk is voor zichzelf (West & Hardy, 2013). Criteria voor de signalering van verslaving worden binnen een model onderverdeeld in de categorieën ‘Gedrag’ en ‘Eigen Werkelijkheid’. Persuasieve informatie maakt mensen bekend met iets en kan aanzetten tot gebruik (Burke, 1969; Gass & Seiter, 2011), maar of het risico op verslaving toeneemt lijkt minder waarschijnlijk. Iemand vertoont niet altijd al direct de criteria voor verslaving. De regelgeving over alcoholmarketing stelt dat duidelijkheid en eerlijkheid over de kenmerken, werking en gevolgen van het aangeprezen product moet worden getoond tijdens het informeren op welk medium dan ook. Dit wordt strikt nageleefd in de praktijk. Het gebruik van een slogan wordt daarentegen als niet effectief gezien door gesproken experts. Televisie is een krachtig middel in de overdracht van informatie, het kan meerdere signalen inzetten en heeft een effect op zijn doelgroep. De mogelijk verslavende invloed van het medium televisie op de kijker wanneer hij op persuasieve wijze wordt geïnformeerd over online kansspelen lijkt af te hangen van de inhoud van het bericht en het publiek dat het bericht ontvangt. Als het product gepromoot wordt en de kijker bezit eigenschappen die te herleiden zijn naar criteria uit model 1 dan lijkt persuasief informeren een verslaving te versterken, als de kijker geen eigenschappen vertoont die voortkomen uit de criteria van model 1 lijkt de mogelijk verslavende werking minimaal. Als de persuasieve informatie inspeelt op verantwoord speelgedrag lijkt dit zeer persuasief. Hier liggen kansen voor de aanbieders van online kansspelen.