Werken na detentie: waar een wil is, is een weg?

Abstract

In dit onderzoek is getracht te achterhalen of gedetineerden gemotiveerd zijn om te werken na detentie en welke factoren hierop van invloed zijn. De onderzoeksvraag is: ‘In hoeverre zijn gedetineerden in een Nederlandse Penitentiaire Inrichting gemotiveerd om werk te zoeken en welke factoren beïnvloeden hun motivatie om te werken?’. Het doel van dit onderzoek was om meer kennis te verkrijgen en duidelijkheid te verschaffen over de factoren die bijdragen aan de motivatie van gedetineerden om werk te zoeken na detentie. Tevens zijn er beleidsaanbevelingen gedaan omtrent hoe gedetineerden gemotiveerd kunnen worden om werk te zoeken. Om de hoofdvraag te kunnen beantwoorden heeft er allereerst een literatuurstudie plaatsgevonden. De factoren menselijk kapitaal, sociaal kapitaal, cognitieve transformatie, stigma en turning points zijn op basis van de literatuur als leidraad voor dit onderzoek genomen. Vervolgens hebben er 18 diepte-interviews met mannelijke gedetineerden plaatsgevonden in de PI Nieuwegein. Deze semi-gestructureerde interviews zijn de belangrijkste methode van dataverzameling voor dit onderzoek. Geconcludeerd is dat er wisselend gedacht wordt over werken na detentie. Een groot deel van de gedetineerden, dus niet iedereen, is gemotiveerd om werk te zoeken. Een opvallende bevinding was dat door eerdere werkervaring en detentie (als turning point) veel gedetineerden onafhankelijkheid en zelfstandigheid zoeken. Dit motiveert hen om een eigen onderneming op te zetten. Daarnaast zoeken gedetineerden een houvast in werk, dat hen zal beschermen tegen het terugvallen in criminele activiteiten. Familie en vrienden blijken een belangrijke hulpbron te zijn en motivators voor het zoeken naar een baan. Een andere opvallende bevinding was dat gedetineerden (toekomstige) stigma kunnen omzetten naar een wil om te werken. Ook kwam uit het onderzoek naar voren dat gedetineerden kunnen anticiperen op toekomstige turning points (het krijgen van een kind of trouwen), wat maakt dat zij willen werken wanneer dat gebeurt. Demotiverende factoren zijn onder andere de eis van een VOG die zij niet kunnen leveren en gemiste werkervaring (gat op het CV).