De relatie tussen een rol als pester of slachtoffer, agressie en slachtofferschap bij kinderen met ODD en ASS

Abstract

Achtergrond: Pesten in het basisonderwijs heeft nadelige gevolgen voor het welzijn van kinderen en in het bijzonder hebben kinderen met psychiatrische stoornissen een verhoogd risico op betrokkenheid bij pestsituaties. Het doel van de huidige studie was om de relatie tussen een pest- en slachtofferrol en fysieke en relationele agressie en slachtofferschap te onderzoeken. Daarnaast is onderzocht of deze relatie verschillend is voor kinderen met een oppositionele gedragsstoornis (ODD) en een autismespectrumstoornis (ASS). Methode: In het huidige onderzoek zijn 105 kinderen met ODD (Mleeftijd = 10.04, SD = 1.48) en 153 kinderen met ASS (Mleeftijd = 10.28, SD = 1.53) onderzocht, afkomstig van cluster 4 scholen in Nederland. Een leerkrachtvragenlijst (PBSI) en de peernominatielijst zijn gebruikt om de pest- en slachtofferrol en agressie en slachtofferschap te meten. Resultaten: Kinderen met ODD zijn significant vaker pester en slachtoffer en vertonen meer fysieke en relationele agressie en fysiek slachtofferschap dan kinderen met ASS. Er blijkt een positieve samenhang tussen een pestrol en meer fysieke en relationele agressie en meer fysiek en relationeel slachtofferschap voor kinderen met beide diagnoses. Ook is er een positieve samenhang tussen een slachtofferrol en meer fysiek en relationeel slachtofferschap bij beide diagnoses. Een diagnose ODD/ASS versterkt deze relatie niet. Discussie: De manifestatie van pestrollen en pestgedrag verschilt tussen kinderen met ODD en ASS. Om deze reden is het noodzakelijk dat bestaande anti-pestinterventies op maat gemaakt worden voor kinderen met ODD en ASS zodat nadelige gevolgen ten aanzien van pestgedrag voor deze kinderen verminderd of voorkomen kunnen worden.