Het leren van Nederlands als tweede taal Doelstellingen van leerders en leerdoelen van NT2-methodes vergeleken

Abstract

Samenvatting Sluiten de methodes die gebruikt worden in het NT2-onderwijs aan bij de doelstellingen van de immigranten om Nederlands te leren? In de loop van de jaren zijn er diverse theorieën ontwikkeld over T2-verwerving. Deze verschillende theorieën hebben geleid tot verschillende benaderingen om een T2 te onderwijzen, waarbij de ene benadering vaak een reactie is op de vorige. Van de grammatica-vertaalbenadering in de jaren ‘60 naar het audiolingualisme, waarop als reactie in de jaren ’80 de natuurlijke benadering ontstond. Later werden de communicatieve en de taakgerichte benadering ontwikkeld. Tegenwoordig combineert men elementen uit de verschillende benaderingen. Bij de diverse methodes ligt de focus op verschillende factoren, zoals het alfabetiseren, de grammatica, de betekenis of een combinatie hiervan. Er zijn diverse redenen en doelstellingen voor immigranten om NT2 te leren, zoals het zich kunnen redden in de Nederlandse maatschappij of het slagen voor het inburgeringsexamen. De vraagstelling van dit onderzoek luidt: Hoe sluiten NT2-methodes aan bij de doelstellingen van immigranten om Nederlands te leren? Deze vraag wordt beantwoord door het onderzoek op te splitsen in twee onderzoeken. Onderzoek 1 In het eerste onderzoek wordt antwoord gezocht op de deelvraag: Welke doelstellingen – met betrekking tot het leren van Nederlands – bestaan er onder de doelgroep? Uit de vragenlijst die aan cursisten NT2 is voorgelegd blijkt dat het overgrote deel van de respondenten erg gemotiveerd is en heel graag Nederlands wil leren en wil kunnen gebruiken, bijvoorbeeld om een praatje te kunnen maken in de winkel of voor de eigen – cognitieve – ontwikkeling. Onderzoek 2 In het tweede onderzoek wordt de tweede deelvraag beantwoord: Welke kenmerken/doelen hebben NT2-methodes die door de respondenten gebruikt (kunnen) worden? Uit de verschillende NT2-methodes die onderzocht zijn op de doelstellingen blijkt dat de leerdoelen zeer divers zijn. Sommige methodes zijn puur gericht op bepaalde deelvaardigheden, zoals bijvoorbeeld grammatica of het voorbereiden op het inburgeringsexamen. De meeste methodes zijn echter eclectisch en combineren elementen uit de diverse benaderingen. De twee onderzoeken zijn vervolgens naast elkaar gelegd om te kijken of de leerdoelen van de methodes aansluiten bij de doelstellingen van de immigranten. Conclusie Uit de vragenlijsten is gebleken dat de immigranten alle facetten van het leren van Nederlands (heel) belangrijk vinden. Hun motivatie voor zowel de functionele- als de vormaspectenkan ervan is erg groot. De onderzochte methodes hebben diverse leerdoelen. Waar de ene methode vooral de focus legt op de communicatie, is bij een andere methode het slagen voor het inburgeringsexamen het hoofddoel. De conclusie is dan ook dat voor elke doelstelling van immigranten om Nederlands te leren wel een methode te vinden is.