Typische en atypische symptomen van depressiviteit bij volwassenen met een verstandelijke beperking. Signalering van depressiviteit binnen de gehandicaptenzorg: uiting en factoren

Abstract

Achtergrond: Depressiviteit komt onder volwassenen met een verstandelijke beperking [VB] regelmatig voor. Ook wordt in de literatuur gesuggereerd dat volwassenen met een VB zogenoemde atypische symptomen van depressiviteit vertonen, zoals hyperactiviteit en agressie. Hierdoor blijven depressies bij volwassenen met een VB vaker onopgemerkt dan wenselijk. Dit kan uiteenlopende nadelige consequenties tot gevolg hebben. Om bij te dragen aan de signalering van psychische problemen binnen de gehandicaptenzorg wordt onderzocht op welke manier volwassenen met een VB een depressie uiten en welke factoren samenhangen bij de ontwikkeling van een depressie. Methode: De ADESS, AGS en CLE werden ingevuld door persoonlijke begeleiders van 26 18-55-jarigen met een matig tot zeer ernstige verstandelijke beperking. Er is gebruik gemaakt van enkelvoudige logistische regressieanalyses om mogelijke verbanden tussen de typische, atypische en persoonskenmerken met de aanwezigheid van depressiviteit te onderzoeken. Resultaten: Symptomen van zowel typische (angst en spanning, lethargie en verandering in de eetlust en/of gewicht) als atypische (prikkelbaarheid en hyperactiviteit) aard bleken (hoewel niet significant) de kans op de aanwezigheid van een depressie te verhogen (OR>1). Tevens bleken geslacht (man > vrouw) en leeftijd (34-55 > 18-34) bijna significant samen te hangen met depressiviteit.. Conclusie: De onderzoeksresultaten bevestigen de suggestie dat volwassenen met een VB ook atypische symptomen van depressiviteit vertonen. Herkenning van deze atypische symptomen kan een bijdrage leveren aan de praktijk van de gehandicaptenzorg, omdat deze niet altijd worden herkend als zijnde symptomen van depressie. Op basis van de kanttekeningen die bij het huidige onderzoek geplaatst kunnen worden, wordt nader onderzoek aanbevolen.