Sociale beïnvloeding binnen de rechtspraak. De invloed van gelijkenis tussen de rechter en de verdachte/het slachtoffer op de strafmaat

Abstract

In het huidige onderzoek is nagegaan of ingroup bias een rol speelt in de Nederlandse rechtspraak. Hierbij is onderzocht of gelijkenis in gender en etniciteit tussen de verdachte of het slachtoffer met de rechter invloed heeft op de strafmaat. Verder is er onderzocht of empathie en genegenheid deze relatie mediëren. Tevens is er onderzocht of er een verschil is tussen rechtsgeleerden en niet-rechtsgeleerden, in de mate dat zij beïnvloed raken door gelijkenis met de verdachte/het slachtoffer. Om de onderzoeksvragen te beantwoorden zijn er vragenlijsten verspreid zijn onder rechtsgeleerden (N=81) en niet-rechtsgeleerden (N=121). Deze vragenlijsten bevatten casussen die gebaseerd waren op echte rechtszaken. Uit de resultaten is gebleken dat zowel rechtsgeleerden als niet-rechtsgeleerden beïnvloed werden door gelijkenis in gender en etniciteit, wanneer zij een verdachte moesten veroordelen. Wel zijn er belangrijke correlaties gevonden tussen empathie/genegenheid en de hoogte van de straf. Deze emoties speelden alleen bij niet-rechtsgeleerden een rol. Daarom is het belangrijk dat hier meer onderzoek over komt, voordat niet-rechtsgeleerden betrokken worden bij het Nederlandse rechtssysteem.