Taalattitude onder de Inheemsen in Suriname: een Onderzoek naar Taalkeuze, Taaldominantie en Taalpreferentie

Abstract

In dit scriptieonderzoek, is gewerkt aan een dataset die uit 514 beantwoorde vragenlijsten bestaat. De vragenlijsten zijn afgenomen in zes Inheemse dorpen in Suriname in 2012. Met de dataset is getracht de volgende hoofdvraag te beantwoorden: “Welke taalattituden zijn zichtbaar vanuit de vragenlijsten die zijn afgenomen in de Inheemse dorpen Washabo, Donderskamp, Christiaankondre, Langamankondre, Powakka en Klein Powakka in Suriname in 2012?” Het antwoord op deze hoofdvraag is relevant voor 1) het vinden van patronen in de taalattitude tegenover verschillende talen in Suriname, 2) de signalering van taalverlies, taalbedreiging en taalsterfte en 3) het bepalen van geschikt, meertalig (school)taalbeleid. Onder de zes dorpen bevinden zich drie taalgemeenschappen die de Inheemse talen Kali’na, Lokodian en Washabo spreken. Het gebruik van de Inheemse talen, het Nederlands als de officiële taal van Suriname en het Sranantongo als de nationale lingua franca, werden in kaart gebracht aan de hand van zeven deelvragen. Deze deelvragen zijn opgesteld binnen de dimensies taaldominantie, taalkeuze en taalpreferentie. De deelvragen zijn ofwel beschrijvend, ofwel met behulp van statistische testen beantwoord. In antwoord op de hoofdvraag werd gevonden dat leeftijd een rol speelt in de taalattitude tegenover het Nederlands en de Inheemse talen. Gender speelt juist een rol in de taalattitude tegenover het Sranantongo. Er werd gevonden dat de drie Inheemse talen in verschillende mate werden overgedragen op de volgende generaties. Taalattitude speelt hierbij een rol. Naar aanleiding van de resultaten zijn een aantal aanbevelingen te doen. In de vergelijking van herhaalonderzoeken kunnen dynamische processen, zoals taalattitude, maar ook taalverschuiving, in beeld worden gebracht. De aanvullingen op de vragenlijst zijn nodig om nauwkeuriger en vollediger informatie te verkrijgen over de verschillende thema’s die in de vragenlijst aan bod komen. Tevens is aan te raden om in het ontwikkelen van (school)taalbeleid en taalmanagement rekening te houden met zowel de taaldiversiteit van de gemeenschap waarin dit beleid of management wordt toegepast, als met het aandeel van de verschillende thuistalen in het gemiddelde huishouden van de taalgemeenschap. Vanuit de resultaten bleken taaldiversiteit en de toepassing van thuistalen namelijk te verschillen per dorp.