Van Rijk naar Wijk
Summary
Dit onderzoek gaat door middel van een digitale enquête (137) en interviews (5) na, hoe gemeenten sociale wijkteams organiseren en welke beweegredenen hieraan ten grondslag liggen. Uit de onderzoeksresultaten blijkt dat gemeenten de organisatie van sociale wijkteams veelal vormgeven door het sociaal wijkteam op te nemen in gemeentelijk beheer of uit te besteden aan meerdere zorgaanbieders op basis van een subsidie- en samenwerkingsrelatie. Bij het hanteren van beide organisatievormen zijn gemeenten zich er van bewust dat tijd en ervaring nodig is om toe te groeien naar een gewenste organisatievorm, waarbij de gemeente meer op afstand van het sociaal wijkteam komt te staan en waarin de behoefde vanuit de wijk, in plaats vanuit de gemeente, wordt gepositioneerd.
Welke beweegredenen ten grondslag liggen aan de gemeentelijke keuze voor de organisatie van het sociaal wijkteam zijn minder eenduidig. Enkel het lang gebruik (hopen te) maken van het sociaal wijkteam door gemeenten kan als ‘economische’ verklaring worden aangedragen voor de keuzevorming van de organisatie van sociale wijkteams. Gemeentelijke, demografische en maatschappelijke kenmerken hebben geen invloed op deze keuzevorming. Mogelijk speelt een ander kenmerk, de mate van regie, een belangrijke rol bij het organiseren van sociale wijkteams. Het hebben van regie maakt dat gemeenten beschikken over de beste sturingsmogelijkheden, zowel inhoudelijk als financieel. Bij uitbesteding van het sociaal wijkteam aan zorgaanbieders wordt binnen regie onderscheid gemaakt naar regie op procesniveau, wat bij gemeenten ligt door opdracht en inhoud te geven aan het beleid, en naar regie op uitvoeringsniveau, ofwel casusniveau, wat bij de zorgaanbieders ligt. De aanleiding voor de nadruk op regie komt voort uit de vele verbindingen tussen gemeentelijk beleid en de praktische uitvoering van zorg, het kennis- en ontwikkelingsproces waar sociale wijkteams zich nog volop in bevinden en de eindverantwoordelijkheid betreffende het sociaal domein die nu bij gemeenten ligt.
Beleidsaanbevelingen betreffen de inzet op het verminderen van de hoge beleid- en handhavingsinspanningen van gemeenten, door heldere en meetbare indicatoren te ontwikkelen voor het monitoren van sociale wijkteams, met als essentiële voorwaarde het bieden van ruimte en kansen aan de zorgaanbieders om (gezamenlijk) te leren. Tot slot dienen gemeenten rekening te houden met de duur van contractering van het sociaal wijkteam bij de ontwikkeling van de organisatie van sociale wijkteams en in te zetten op integrale werkwijzen binnen de gemeentelijke organisatie.