Expeditie Robinson en Transmedia Storytelling via Social Network Sites

Abstract

In dit onderzoek wordt inzichtelijk gemaakt of tv-programma EXPEDITIE ROBINSON (ER) gebruik maakt van ‘Transmedia Storytelling’ (TS) op Social Network Sites (SNSs) YouTube, Twitter en Facebook. Eveneens wordt onderzocht in hoeverre dit de relatie tussen consument en producent beïnvloedt. Eerst wordt onderscheid gemaakt tussen diverse vormen van TS, zoals Henry Jenkins’s TS, Christy Dena’s ‘transfiction’ en Geoffrey Long’s ‘adaptation’. Vervolgens wordt uitgelegd hoe de relatie tussen producent en consument volgens Jenkins via TS en ‘participatory culture’ kan veranderen. Jenkins stelt dat actieve participatie kan leiden tot een democratisering van het medialandschap. Deze optimistische benadering van Jenkins wordt in perspectief geplaatst door het gedachtegoed van Leigh Edwards en David Marshall te bespreken. Middels een kwalitatieve inhoudsanalyse van de mediateksten op de SNSs, tv en de website van ER is onderzocht of er sprake is van TS bij ER. Duidelijk is geworden dat er op de SNSs geen sprake is van TS of ‘transfiction’, daar niet wordt voldaan aan de eisen die door respectievelijk Jenkins en Dena aan deze concepten worden gesteld. Wel is duidelijk geworden dat de mediateksten op de SNSs een faciliterende functie hebben binnen het TS-narratief. Zo verwijzen zij consumenten naar de website van ER, waar wel sprake is van TS en ‘transfiction’. Eveneens stellen zij de consument in staat te discussiëren over ER. Aan de hand van de metadata die beschikbaar is op de SNSs is gepoogd het gedrag van de consumenten inzichtelijk te maken. Uit deze data blijkt dat een deel van de consumenten actief meerdere mediateksten raadpleegt en discussieert over het narratief. Volgens Jenkins is hierdoor sprake van een verandering tussen producent en consument: de consument participeert actief in het medialandschap en laat zich niet langer duiden als passieve consument. Er lijkt geen democratiserende werking uit te gaan van TS via de SNSs. De berichtgeving lijkt vooral een strategie om de doelgroep te vergroten en de consument langer aan ER te binden om de financiële inkomsten te vergoten. Het ER-narratief toont overeenkomsten met David Marshall’s ‘supersystem’ waarbij de producent een multi-platform mediatekst distribueert om zijn grip op de consument te vergroten.